آکاسیا

فرانسه، هند، مکزیک، سودان، ایران، امارات متحده عربی و عربستان) گزارش شده است.

مطالعات زیادی دال بر انتشار مکرر و فراوان گرده گیاه آکاسیا وجود دارد. گرده های این گیاه اگر چه سنگین و بزرگ هستند و انتقال آنها توسط حشرات صورت می‌گیرد، با این حال گرده این گیاه به عنوان یکی از عوامل ایجاد آلرژی تنفسی در نظر گرفته می‌شود. فصل گرده افشانی این گیاه از اوایل بهار تا اوایل پاییز است. مطالعات نشان داده است تراکم بالای گرده آکاسیا با شیوع آلرژی به این گیاه و شدت علائم آلرژی تنفسی در افرادی که در نزدیکی این گیاه سکونت دارند، ارتباط دارد

یافت می‌شود. این گیاه در مناطقی از خوزستان که تپه های شنی و اراضی شن زار وجود دارد برای تثبیت بیولوژیکی تپه های شنی با هدف حفظ، تقویت و اصلاح خاک و همچنین به منظور بیابان زدایی و تأمین علوفه استفاده می‌شود.

ترکیبات مهم :

صمغ عربی ماده ای تردد و شکننده > بدون بو، بدون مزه است که حاوی تعدادی قند طبیعی، اسیدها کلسیم و الکترولیت های دیگر است. مهمترین ماده ای آن آرابین است که نمک کلسیم اسید آرابیک است. صمغ عربی به خوبی در آب حل و لی در الکل نا محلول است

مصارف مختلف صمغ درخت آکاسیا

در اثر خراشیدگی شاخه ها و یا تنه و ساقه گونه های درخت آکاسیا صمغی به بیرون تراوش می‌کند که به آن صمغ آکاسیا و یا صمغ عربی می‌گویند. خواص درمانی متعددی در گزارشات مختلف برای مصرف خوراکی این صمغ ذکر کرده اند. به عنوان مثل استفاده از صمغ آکاسیا گونه سنگال به عنوان عاملی آنتی اکسیدن و مفید در کم خونی داسی شکل بیان شده است (Kaddam L. و همکاران، ۲۰۱۷).

آلرژی زایی گرده درخت آکاسیا در ایران و جهان

در حال حاضر گیاه آکاسیا گسترش جهانی داشته و برای آباد سازی زمین های بیابانی (واقع در مرکز امریکا، مکزیک، افریقا، آسیا) استفاده می‌شود. با این حال به دلیل تولید حجم زیاد گرده و آلرژی زایی بالقوه آن به عنوان یکی از عوامل حائز اهمیت برای ایجاد آلرژی های تنفسی (آلرژی فصلی و یا آسم) در نظر گرفته می‌شوند.

در ایران در مطالعات انجام شده در نواحی جنوبی کشور نتایج نشان داده است ۴۸ درصد از بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک (آلرژی فصلی) و حدود ۴۵ درصد بیماران مبتلا به آسم به گرده درخت آکاسیا حساسیت داشته اند. همچنین در مطالعه ای دیگر در استان خراسان رضوی که بر روی ۳۱۱ بیمار مبتلا به آلرژی تنفسی انجام شد حدود ۲۹ درصد از این بیماران به گرده گیاه آکاسیا حساسیت داشتند. در ارتباط با اهمیت شیوع آلرژی به گرده گیاه آکاسیا در کشورهای همجوار استان های جنوبی کشور نتایج حاکی از حساسیت بالا به گرده این گیاه بوده است. به طوری که در مطالعه ای که در عربستان بر روی ۱۱۵۹ بیمار آلرژیک انجام شد، نتایج آزمایش پوستی پریک نشان داد که میزان شیوع آلرژی به گرده گیاه آکاسیا حدود ۳۰ درصد است. در این مطالعه گرده گیاه آکاسیا به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد آلرژی در منطقه مورد مطالعه معرفی شده است. همچنین در مطالعه ای دیگر که بر روی ۳۲۷ بیمار مبتلا به آسم در امارات متحده عربی انجام شد. شایان ذکر است در میان آلرژن های مورد مطالعه میزان شیوع حساسیت به گرده گیاه آکاسیا حدود ۲۷ درصد درصد گزارش گردید.

در مطالعه ای دیگر میزان آلرژی تنفسی به گرده آکاسیا در مناطقی از کشورهای ایتالیا و فرانسه بررسی گردید. نتایج نشان داد شیوع آلرژی به گرده این گیاه در بین افرادی که در محل رویش گیاه سکونت داشتند به ۳۱% می‌رسید. در مطالعه مزبور گرده گیاه آکاسیا به عنوان یکی از عوامل مهم ایجاد آلرژی تنفسی معرفی گردید.

به هر حال آنچه که از نتایج مطالعات انجام شده در جهان و مناطق همجوار با کشور ایران حاضر مشهود است، شیوع بالای آلرژی های تنفسی و به ویژه حساسیت به آلرژن های گرده گیاه آکاسیا است. تاکنون بر اساس اطلاعات موجود برای نخستین بار در جهان مشخصات ایمونوشیمیایی و مولکولی آلرژن های گرده درخت آکاسیا توسط محققان ایرانی تعیین گردیده است و همچنین این محققان توانسته اند دو آلرژن از گرده درخت آکاسیا به نام های Aca f 1 و Aca f 2 شناسایی نموده و در بانک جهانی آلرژن ها (IUIS) وابسته به سازمان جهانی بهداشت (WHO) به ثبت برسانند. به هر حال مطالعات در زمینه تعیین مشخصات آلرژن های گرده گیاه آکاسیا و مطالعه الگوی واکنش متقاطع آلرژن های این گیاه با گونه های گیاهی دیگری که از جمله شایعترین عوامل آلرژی زا در منطقه می‌باشند، می‌تواند زمینه ساز پژوهش های آینده برای تولید عصاره های تشخیصی، ایمنی درمانی (ایمونوتراپی)، تولید انواع آلرژن های مهندسی شده به منظور استفاده در ایمنی درمانی اختصاصی و ابداع روشهای راهبردی برای کنترل عوامل آلرژی زا باشد.