تاج ریزی یا انگور روباه

تاجریزی یا همان تاج‏ریزى سیاه‏
به فارسى تاج‏ریزى، تاج‏ریزى سیاه، روباه تورک، روباه تربک و انگور روباه و در کتب طب سنتى با نامهاى عنب الثعلب و عنب الثعلب مجنّن نامبرده شده است. به فرانسوى‏ Morelle noire وAmourette و به انگلیسى‏Black nightshade وMorel گفته مى‏ شود. گیاهى است از خانواده‏Solanaceae نام علمى آن‏Solanum nigrum L. و مترادف
آن‏S .rumphii Dun. مى ‏باشد.

مشخصات‏ گیاه تاجریزی:
تاج‏ریزى سیاه، گیاهى است علفى، یکساله، کوتاه، بلندى آن کمتر از نیم متر است.
برگهاى تاجریزی سبز تیره، بیضى‏ شکل، کامل، نوک‏ تیز، کناره‏هاى برگ داراى دندانه‏ هاى درشت با دمبرگ بلند به ساقه متصل است. گلهاى تاجریزی سفید است و در طول تابستان ظاهر مى‏شود. میوه تاجریزی کروى و در ابعاد و شبیه آلوبالوى کوچک ابتدا سبز است ولى پس از رسیدن سیاه‏رنگ مى‏شود. تاجریزی داراى دم کوتاه که در بن میوه به شکل پنج‏ گوشه سبزى شبیه بن بادنجان دیده مى‏شود.
تاجریزی در اروپا و آسیا در هندوستان و بعضى نقاط آمریکاى شمالى به‏ طور خودرو مى‏ روید. در ایران در گرگان، بندر گز، در مازندران در بابل، تمیشان، دره هراز، بین على‏ آباد و زردبن در ارتفاعات ۷۰۰ مترى، در آمل بین ایستگاه زیراب و شیرگاه، درّه چالوس در گیلان، لاهیجان، جنوب هشت پر در آذربایجان در فارس در حسن‏ آباد در ۴۰ کیلومترى شیراز و سیستان دیده مى‏ شود.

ترکیبات شیمیایى‏ گیاه تاجریزی:
در گیاه و در میوه‏هاى تاجریزی آلکالوئید سولانین‏ و ساپونین‏ وجود دارد نمونه‏اى از گیاه تاجریزی که در آذربایجان روییده، مورد تجزیه قرار گرفته است از تاجریزی ۰۴/ ۰ درصد آلکالوئید سولانین و ۸/ ۱ درصد گلى‏کوزید جدا شده است. در تجزیه دیگرى از گیاه تاجریزی آلکالوئیدى به نام سولامارجین‏ جدا شده است. در میوه تاجریزی در حدود ۴/ ۴ درصد و در تخم تاجریزی در حدود ۲۲/ ۱۸ درصد روغن یافت مى‏شود. در گزارش بررسى‏هاى دیگرى آمده است که در گیاه تاجریزی سولانین و ساپونین و روغن شامل دى‏ هایدروکسى ستئاریک اسید و لینولئیک اسید و اولئیک اسید. و تتراهایدوکسى ستئاریک اسید و پالمیتیک اسید و استئاریک اسید وجود دارد. در بررسى‏هایى که در مورد حدود سمیت گیاه تاجریزی به عمل آمده، مقدارى از گیاه مخلوط با علوفه به گوسفند داده شده است و هیچ‏گونه مسمومیتى نشان داده نشده است. معمولا از برگ و سرشاخه‏ هاى گلدار گیاه و تخم تاجریزی به عنوان دارو در طب سنتى استفاده مى‏شود.

خواص و کاربرد تاجریزی:
در مناطق خاور دور براى تخم تاج‏ریزى سیاه و سرشاخه‏ هاى گلدار تاجریزی یک نوع خواص قایل هستند. تاجریزی براى اسهال خونى نافع است و هجوم خون در یک عضو را از بین مى‏برد و پراکنده مى‏ کند.

تاجریزی براى التیام زخم گلو و عفونت چرکى نرمه ‏بند دور انگشتها که به نام بیمارى ویتلا شناخته مى‏ شود، مفید است.

در هند از ریشه گیاه تاجریزی براى نرم کردن سینه و از برگهاى خشک تاجریزی براى تسهیل در تخلیه مزاج و از میوه تاجریزی به عنوان مسهل و ملیّن استفاده مى‏ شود.

در اندونزى از عصاره میوه رسیده تاجریزی براى معالجه زخم چشم مرغان استفاده مى ‏شود

در فیلیپین برگهاى له‏ شده گیاه تاجریزی را روى ورم و تاول هاى پوست مى‏ گذارند و از تنطور برگها تاجریزی براى تسکین دردهاى عصبى استفاده مى‏ شود

تاج‏ریزى سیاه از نظر طبیعت طبق رأى حکماى طب سنتى خیلى سرد و خشک است. در موارد مختلف اغلب از استعمال خارجى تاجریزی استفاده مى‏ شود.

ضماد ساییده برگ تاجریزی براى سردرد، ورم پرده دماغ و کمپرس دم‏کرده تاجریزی و بخور تاجریزی براى زکام، نزله و سردرد مفید است.

ضماد برگ و سرشاخه‏ هاى گلدار تاجریزی براى تحلیل ورمهاى‏ ظاهرى و تسکین دردهاى روماتیسمى و دردهاى مفصلى حادّ نافع است و همچنین براى سوختگى آتش، زخم آبله، ورمها و دردهاى سرطانى مفید است.

تهیه دم‏کرده براى کمپرس: ۱۵ گرم برگ خشک تاج‏ریزى سیاه را با ۱۵ گرم پوست کوکنار مخلوط کرده در ۱۰۰۰ گرم آب جوش به مدت یک ساعت دم مى‏کنند و سپس صاف مى‏کنند و روى عضو مى‏گذارند.

۵۰ گرم برگ و سرشاخه گلدار خشک تاجریزی را در ۱۰۰۰ گرم آب مى‏جوشانند.
این جوشانده براى ضرب‏دیدگى و کوبیدگى اعضا مفید است و همچنین براى تسکین خارش عضو تناسلى زنان آن را بر روى عضو مى‏ مالند.

میوه تاجریزی را به مقدار محدود مى‏ خورند، ولى برگهاى تاجریزی سمّى است و قابل خوردن نیست. به‏ هرحال چه میوه و چه برگ و سایر قسمتهاى گیاه باید در حد مجاز و با احتیاط و با نظر کارشناس گیاه‏درمانى و پزشک مصرف شود.

سایر گیاهان:
کمبوچای
نبات الشیخ
برای خرید این دو محصول در فروشگاه جستجو نمایید