استفاده از گیاهان دارویی بدون مشورت با پزشک و کارشناسان طب سنتی موجب خسران و زیان فراوان است. خواهشمند است مصرف این گیاه و سایر گیاهان دارویی را برای حفظ سلامتی و جلوگیری از ایجاد بیماری های مختلف به صورت خود سرانه انجام ندهید .مطالب زیر صرفا جهت اطلاع و آگاهی است و به هیچ عنوان توصیه پزشکی، درمانی نمیگردد. تعیین نوع گیاه، دوز مصرفی و.... با توجه به بیماری و نیازکاربران عزیز به عهده پزشکان، متخصصین و کارشناسان طب سنتی است. لذا این شرکت در قبال عوارض ناشی از مصرف بدون نسخه مسئولیتی در رابطه سلامتی آن عزیزان ندارد
زنجبیل ginger
نام علمی : zingiber officinale
زنجبیل گیاهی است چند ساله با ریزوم های متورم وغده ای انشعاب دار که از این ریزوم ها ساقه هایی خارج میشود و ممکن است تا یک متر بلند شود. برگهای زنجبیل متناوب، بلند و نوک تیز است که انتهای آنها به غلافی تبدیل شده است
1- یک از مهمترنی عوارض ناشی ار عمل جراحی تهوع و استفراغ است که عموما با تجویز داروی متو کلو پرامید این مشکل حل میگردد که به نوعی گیاه زنجبیل همان خواص داروی ضد استفراغ بعد از عمل جراحی رادارد بنابر این توصیه میشود که قبل از انجام عمل جراحی ( یک ساعت ) ریختن یک گرم پودر زنجبیل در دهان که باآب خورده شوددر کاهش تهوع و استفراغ موثر است
2- در بیمارنیکه تحت شیمی درمانی میباشند مصرف زنجبیل پس از مشورت پزشک جهت کاهش تهوع و استفراغ بسیار موثر است دور توصیه شده روزانه یک گرم زنجبیل در 2 تا 4 دوز منقسم است
3-استفاده تواما زنجبیل ( علی الخصوص زنجیل تازه ) با وار فارین با احتیاط عمل گردد
4- زنجبیل جزء ترکیبات GI modifierمحسوب میشود و لذا مصرف آن سبب افزایش ترشح معده و جذب بسیاری از داروهارا افزایش میدهد
زنجبیل میتواند به صورت تازه، خشک شده، پودر، روغن یا آبمیوه مورد استفاده قرار گیرد. زنجبیل گاهی نیز به غذاهای فرآوری شده و مواد آرایشی اضافه میشود. زنجبیل در زمره مفیدترین و پرکاربردترین ادویه جات قرار داشته و سرشار از مواد مغذی و ترکیبات زیست فعالی است که برای مغز و بدن انسان مزایای فراوانی را به همراه دارند.
زنجبیل خواص ترموژنیک دارد؛ مواد غذایی ترموژنیک به خوراکیهایی اطلاق میشود که دمای بدن را افزایش میدهند و در نتیجه سوخت و ساز بدن را تحریک میکنند. به همین دلیل نیز به چربیسوزی کمک زیادی میکنند. زمانی که متابولیسم بدن بالا باشد چربیهای بیشتری میسوزاند، کاری که فقط با رژیم گرفتن امکانپذیر نخواهد بود.
علاوه بر این زنجبیل برای هضم غذا مفید است. به خاطر اینکه میتواند حرکات مواد غذایی را در معده و رودهی کوچک کنترل کند. زمانی که هضم غذا به راحتی و درستی انجام میگیرد میشود سادهتر لاغر شد. یعنی بدون تحمل دل درد، گاز معده یا نفخ و غیره.
محققان هلندی به این نتیجه رسیدهاند که زنجبیل متابولیسم بدن و روند سوخت و ساز چربیها را بالا میبرد. به عقیدهی این محققان زنجبیل احساس سیری طولانی مدتی ایجاد میکند و جلوی پُرخوری را میگیرد. نتایج بررسیها نشان میدهد که تأثیر ریزوم زنجبیل مشابه فلفل سیاه، چای سبز، چای سیاه، کافئین و کاپسایسین (یکی از ترکیبات موجود در فلفلها) است. برای همین هم اثرات مثبتی در کاهش وزن دارد.
اگر احساس میکنید که این اواخر کمی چاق شدهاید و شکم و پهلوهایتان چربی آورده است زمان آن فرا رسیده تا سریع وارد عمل شوید و به فکر چربیزدایی از این مناطق باشید. در گام اول یادتان باشد که برای لاغری لازم است که به مدت چند روز چای زنجبیلی میل کنید. این چای مکمل مناسبی برای یک رژیم سالم است. علاوه بر این لازم است که مصرف چربی را کاهش دهید و تغذیهی مناسبی سرشار از سالاد، سبزیجات بخارپز، پروتئینهای سالم، فیبرهای غذایی و آب را دریابید.
اگر علاوه بر موارد اشاره شده، روزانه کمی ورزش نیز اضافه کنید، مطمئن باشید که مصرف یک فنجان چای زنجبیلی بعد از هر وعدهی غذایی باعث میشود که در مدت ۵ هفته به وزن ایده آل خود نزدیک شوید. فراموش نکنید که لاغری و رسیدن به تناسباندام نیاز به ارادهی قوی و کمی تلاش دارد. پس اراده کنید و توصیههای زیر را به کار ببندید.
چای زنجبیل لیمو، نه تنها در کمک به از دست دادن وزن اضافه مؤثر است بلکه میتواند به شما کمک کند که وزن فعلیتان را حفظ کنید. مواد بیو اکتیو خاص موجود در لیمو به جلوگیری از افزایش وزن کمک میکنند. یک مطالعه ثابت کرد که توانایی لیمو برای افزایش بتااکسیداسیون پراکسی زومال در بدن، به موشهای آزمایشگاهی کمک کرد تا وزن فعلیشان را حفظ کنند و در عین حال مانع تجمع چربی شد.
علاوه بر این، عطر خالص لیمو نیز برای کاهش وزن مفید است. عطر لیمو، سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کرده، سرعت سوخت و ساز را افزایش میدهد و عملکرد ارگانها را بهبود میبخشد و همزمان با تمام اینها، استرس را کاهش داده و هوسها را فرو مینشاند. شما درحالت ایده آل باید چای زنجبیل لیمو را در صبح بنوشید. برای بهره مندی از مواد مغذی سودمند زنجبیل لیمو، همیشه از مواد تازه استفاده کنید.
سرطان، بیماری بسیار جدی و خطرناکی است که با رشد کنترل نشده سلول های غیر طبیعی شناخته میشود. در سال های اخیر عصاره زنجبیل به عنوان یک درمان جایگزین برای برخی انواع سرطان ها مورد بررسی و مطالعه قرار میگیرد. خواص ضد سرطانی زنجبیل به جینجرول نسبت داده میشود؛ ماده ای که به مقدار بسیار زیاد در زنجبیل خام یافت میشود. جینجرول اصلی ترین ترکیب فعال زیستی زنجبیل به شمار میرود و دارای اثرات قوی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است.
در مطالعه ای که پژوهشگران بر روی ۳۰ فرد صورت دادند، مشخص شد که مصرف ۲ گرم عصاره زنجبیل در روز، تعداد مولکول های مستعد ابتلا به التهاب را در روده بزرگ به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. با این حال مطالعه پیشگیرانه صورت گرفته بر روی گروهی از افراد که در معرض خطر جدی ابتلا به سرطان قرار داشتند، این یافته ها را تایید نکرد.
زنجبیل به درمان سرطان تخمدان کمک میکند. نتایج پژوهشهایی که در مرکز مطالعات سرطان در دانشگاه میشیگان انجام شده است نشان میدهد که پودر زنجبیل روی سلولهای سرطانی تأثیر میگذارد و به از بین بردن آنها کمک میکند. توصیه میکنیم در تهیهی غذاهایتان از این ادویهی پرخاصیت استفاده کنید. میتوانید یک نوک انگشت از آن را به شیر یا چایتان اضافه کنید. در تهیهی کیک و شیرینی نیز از این ادویهی پر خاصیت استفاده کنید.
پژوهش ها صورت گرفته نشان میدهد زنجبیل در مقابله با درد های عضلانی ناشی از ورزش موثر است. در یک مطالعه، مصرف روزانه ۲ گرم زنجبیل در یک دوره زمانی ۱۱ روز، درد های عضلانی را در افرادی که تمرینات مرتبط با آرنج انجام میدادند به شدت کاهش داد. تاثیر مصرف زنجبیل به صورت سریع و فوری نیست، اما میتواند در مقابله با روند افزایش روز به روز و تدریجی درد های عضلانی موثر باشد. باور دانشمندان بر این است که این اثر زنجبیل از خواص ضد التهابی آن نشات میگیرد.
آرتروز از جمله شایع ترین بیماری های مفصلی در سطح جهان است. این بیماری سبب انحطاط و تباهی مفاصل بدن شده و در نهایت به مشکلاتی نظیر درد و خشکی مفاصل منجر میشود. در یک مطالعه کنترل شده بر روی ۲۴۷ فرد مبتلا به آرتروز زانو مشخص گردید کسانی که از عصاره زنجبیل استفاده میکنند، درد کمتری داشته و و به دارو های مسکن کمتری نیاز دارند. نتایج مطالعه دیگری که در این باره صورت گرفت حکایت از این موضوع داشت که استفاده مالشی و موضعی ترکیبی از زنجبیل، بنه، دارچین و روغن کنجد میتواند درد و سفتی مفاصل را در مبتلایان به آرتروز کاهش دهد.
به عقیدهی محققان زنجبیل خواص ضدالتهابی دارد و یک مسکن طبیعی فوقالعاده است. این ادویهی خوش عطر حاوی ترکیبات ضدالتهابی به نام جینجرول است که با هر گونه التهاب مقابله میکنند. برای همین افرادی که از آرتریت روماتوئید رنج میبرند میتوانند از زنجبیل استفاده کنند. به خاطر اینکه ژینژرول موجود در آن باعث کاهش التهاب مفاصل شده و دردهای ناشی از آن را تسکین میدهد. توصیه میکنیم افرادی که دچار آرتروز و کلا دردهای مفصلی هستند به طور مرتب از ریزوم زنجبیل استفاده کنند.
دانشمندان بر این باورند که افرادی که از آرتروز یا پولی آرتریت روماتوئید رنج میبرند و روزانه پودر زنجبیل میل میکنند درد و تورم کمتری در مفاصل خود احساس میکنند. توصیه میکنیم مقداری پودر زنجبیل به شیر یا چای خود اضافه کنید. میتوانید از زنجبیل تازه برای تهیهی غذاهایتان نیز استفاده کنید.
هر چند این حوزه از مطالعات علمی نسبتا جدید محسوب میشوند، اما میتوان گفت که زنجبیل دارای خواص ضد دیابتی قوی است. در مطالعه جدیدی که در سال ۲۰۱۵ بر روی ۴۱ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ صورت گرفت، مشخص گردید که مصرف ۲ گرم پودر زنجبیل در هر روز قند خون ناشتا را ۱۲% کاهش میدهد. زنجبیل هم چنین شاخص HbA1c (شاخصی برای وضعیت قند خون در بلند مدت) را به طور چشمگیری بهبود میبخشد، به گونه ای که مصرف آن در یک دوره زمانی ۱۲ هفته ای با ۱۰% کاهش در شاخص HbA1c همراه است.
نتایج این مطالعه هم چنین نشان داد مصرف زنجبیل کاهش ۲۸ درصدی نسبت ApoB/ApoA-I و نیز کاهش ۲۳ درصدی شاخص لیپو پروتئین های اکسید شده را به دنبال دارد. این دو از مهمترین عوامل خطر بیماری های قلبی هستند؛ بنابراین زنجبیل موجب کاهش میزان این دو شاخص و در نتیجه کاهش خطر بیماری های قلبی میشود.
نتایج این آزمایش فوق العاده چشمگیر هستند. با این حال باید به این موضوع دقت داشت که مطالعه مذکور یک پژوهشی کوچک بوده و نتایج بالا نیاز به تایید و اثبات در یک پژوهش بزرگ دارند.
اگر به علل مختلف دچار حالت تهوع شده اید، استفاده از زنجبیل میتواند بسیار مفید و کارساز باشد. پودر، نوشیدنی زنجبیل، قرص و یا مربای آن باعث تسکین معده و جلوگیری از آشوب آن میشود. نتایج پژوهشها نشان میدهد که زنجبیل به اندازهی داروی اسکوپولامین یا همان هیوسین موثر عمل میکند. این دارو که بدون نسخه تجویز میشود و برای پیشگیری از ماشینگرفتگی، دل درد و غیره مصرف میشود.
در تحقیقات به عمل آمده تا کنون، زنجبیل در مقابله با تهوع فوق العاده موثر ظاهر شده است؛ برای مثال، زنجبیل تاریخی طولانی در درمان عوارض حضور در دریا (مانند سرگیجه و تهوع) دارد. شواهدی نیز وجود دارند که نشان میدهند این ادویه ممکن است به اندازه داروهای تجویزی پزشکی موثر باشد. زنجبیل هم چنین ممکن است تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی و شیمی درمانی را کاهش دهد. اما بیش ترین میزان تاثیرگذاری آن در مقابله با حالت تهوع و استفراغ دوران بارداری نظیر بیماری صبح دیده میشود. بررسی نتایج ۱۲ مطالعه جداگانه بر روی زنان باردار که در مجموع ۱۲۷۸ زن باردار را مورد بررسی قرار داده بودند، مشخص گردید که مصرف ۱.۵-۱.۱ گرم زنجبیل علائم تهوع بارداری را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد؛ با این حال، در این مطالعه مصرف زنجبیل هیچ تاثیری بر دفعات استفراغ نداشت.
هرچند زنجبیل به عنوان ماده ای بی خطر در گرفته میشود، ولی بهتر است خانم های باردار قبل از مصرف مقادیر زیاد آن با پزشک مشورت نمایند. برخی بر این باورند که مصرف مقدار زیاد زنجبیل میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد، اما در حال حاضر هیچ مطالعه یا پژوهشی در تایید این مطلب وجود ندارد.
زنجبیل باعث هضم بهتر و سریع غذا میشود. ترکیبات موجود در زنجبیل با اثر گذاشتن روی مخاط معده و روده باعث بهبود عملکرد آنها میشود. نتایج پژوهشهای محققان هندی نیز نشان میدهد که این ادویه باعث تحریک ترشح آنزیمهای مختلفی میشود که هضم غذا را راحتتر میکنند.
میتوانید از زنجبیل تازه استفاده کنید و یا از پودر و دم کردهی زنجبیل بهره ببرید. سعی کنید در تهیهی غذاهایتان از زنجبیل استفاده کنید. اگر از طعم آن خوشتان نمیآید از کپسولهای موجود در بازار استفاده کنید. میتوانید ۰.۵ تا ۱ گرم زنجبیل خشک را با ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر آب دم کرده و بعد از غذا میل کنید.
افشرهی خوراکی زنجبیل حاوی خواص ملینی است که میتواند به رفع یبوست کمک کند به این منظور دو قطره از افشرهی خوراکی زنجبیل را روی شکمتان چکانده و دایرهوار در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید و یا اینکه یک قطره از این افشره را در یک قاشق روغن زیتون چکانده و قبل از غذا ببلعید.
اگر همیشه نفخ میکنید توصیه میکنیم به چای خود کمی زنجبیل اضافه کنید و یا اینکه یک تکهی کوچک زنجبیل تازه و پوستکنده بجوید. شما همچنین میتوانید برای جلوگیری از نفخ حاصل از خوردن حبوبات یک تا دو ورقهی نازک زنجبیل تازه را به غذای حاوی این مواد اضافه کنید. خواهید دید که نفخ به میزان قابلتوجهی کاهش پیدا خواهد کرد.
سوء هاضمه مزمن به وسیله علائمی نظیر درد و ناراحتی مکرر در قسمت بالای معده شناخته میشود. تاخیر در تخلیه معده یکی از دلایل اصلی بروز سوء هاضمه است. خوشبختانه زنجبیل سرعت تخلیه معده را در افرادی که با این مشکل دست به گریبانند، افزایش میدهد؛ برای مثال زنجبیل زمان لازم برای تخلیه معده بعد از خوردن سوپ را از حدود ۱۶ دقیقه به ۱۲ کاهش میدهد. هم چنین در مطالعه ای که بر روی ۲۴ فرد سالم انجام شد، مشاهده گردید که مصرف ۱.۲ گرم پودر زنجبیل قبل از یک وعده غذایی، سرعت تخلیه معده را ۵۰% افزایش میدهد.
درد قاعدگی به درد احساس شده در طول دوره قاعدگی زن اشاره دارد. یکی از موارد استفاده سنتی زنجبیل در تسکین انواع درد ها از جمله درد قاعدگی است. در پژوهشی در این زمینه از ۱۵۰ زن خواسته شد تا در ۳ روز اول قاعدگی خود، روزانه ۱ گرم پودر زنجبیل مصرف نمایند. تاثیر مصرف زنجبیل بر کاهش درد با میزان اثرگذاری دارو های مفنامیک اسید و ایبوپروفن برابری میکرد. شما میتوانید دو قاشق سوپخوری ریشه زنجبیل تازه را به مدت ۱۵ دقیقه در آب خیس کنید. سپس آن را صاف نمایید و به همراه چند قطره عسل یا آبلیمو بنوشید.
سطوح بالای LDL (کلسترول بد) با افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی در ارتباط است. مواد غذایی مصرفی تاثیر بسیار زیادی بر میزان کلسترول خون دارد. در یک مطالعه ۴۵ روزه بر روی ۸۵ فرد دارای کلسترول بالا، مصرف ۳ گرم پودر زنجبیل در روز موجب کاهش قابل توجه در بیشتر شاخص های کلسترول شد. این موضوع در یک مطالعه جانوری نیز مشاهده شده است؛ جایی که کاهش سطح کلسترول ناشی از مصرف عصاره زنجبیل در موش های صحرایی به اندازه داروی کاهش دهنده کلسترول آتورواستاتین بود. هم چنین هر دو مطالعه کاهش میزان کلسترول تام و تری گلیسیرید خون را نشان دادند.
استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن میتواند روند پیری را تسریع بخشد. به اعتقاد دانشمندان این موارد از جمله محرک های اصلی بروز بیماری آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با سن است. برخی مطالعات جانوری در این زمینه نشان میدهند که آنتی اکسیدان ها و ترکیبات زیست فعال موجود در زنجبیل میتوانند پاسخ های التهابی در مغز را مهار نمایند.
هم چنین برخی شواهد نشان میدهند که مصرف زنجبیل به طور مستقیم میتواند عملکرد مغز را بهبود بخشد. در مطالعه ای بر روی ۶۰ خانم میانسال، مشخص گردید که عصاره زنجبیل زمان عکس العمل مغز و نیز حافظه کوتاه مدت را بهبود میدهد. مطالعات جانوری بسیاری نیز توانایی زنجبیل در مقابله با کاهش مرتبط با سن عملکرد مغز را نشان داده اند.
نتایج یک پژوهش استرالیایی نشان میدهد که زنجبیل یک ضدانعقاد قوی است و تا حدودی قوی تر از آسپرین نیز محسوب میشود. در نتیجه مصرف آن برای بیمارانی که داروهای رقیقکنندهی خون مصرف میکنند توصیه نمیشود. به خاطر اینکه خطر خونریزی یا کبودی را در آنها بالا میبرد. اگر مشکل خونریزی دارید و یا از داروهای رقیقکنندهی خون استفاده میکنید بهتر است از مصرف زنجبیل بپرهیزید.
جینجرول، ماده زیست فعال موجود در زنجبیل تازه، میتواند به کاهش عفونت کمک نماید. در واقع عصاره زنجبیل میتواند رشد بسیاری از باکتری ها را مهار کند. عصاره زنجبیل در مقابله با باکتری های دهانی مربوط به برخی بیماری های التهابی لثه موثر است. هم چنین زنجبیل تازه ممکن است برای مقابله با ویروس RSV که یکی از علل شایع عفونت های تنفسی است، موثر باشد.
زنجبیل گیاهی است که در قرآن هم از آن به نیکی یاد شده و آمده است: «ویسقون فیها کاساً کان مزاجهازنجبیلاً» ؛ در آن جا جامی بنوشانند شان که آمیخته با زنجبیل باشد. در این آیه خداوند به اهل بهشت وعده فرموده که به پاداش کارهای نیکوی شان در دنیا به آنان شرابی مینوشاند با طعم زنجبیل.
امام رضا علیه السلام در این زمینه ضمن توصیه این افراد به استفاده همه روزه از هفت مثقال کشمش سیاه(موویز) به صورت ناشتا و نیز استفاده همه روزه از هلیله با نبات کوبیده فرموده اند: وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ یُقِلَّ نِسْیَانَهُ وَ یَکُونَ حَافِظاً فَلْیَأْکُلْ کُلَّ یَوْمٍ ثَلَاثَ قِطَعِ زَنْجَبِیلٍ مُرَبًّى بِالْعَسَلِ وَ یَصْطَبِغُ بِالْخَرْدَلِ مَعَ طَعَامِهِ فِی کُلِّ یَوْمٍ … : کسی که میخواهد فراموشی اش کم شود و حافظه اش قوی، هر روز سه تکّه زنجبیل پرورده با عسل بخورد و در هر روز با غذای خویش، چیزی که با خردل تهیِه شده باشد نیز میل کند.
نکته های مهم
- در کودکان زیر دو سال نباید استفاده شود.
- مصرف زیاد زنجبیل موجب سوزش سردل میشود.
- افرادی که سنگ کلیه دارند، باید قبل از مصرف زنجبیل حتما با پزشک خود مشورت نمایند.
- اگر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین و آسپیرین مصرف میکنید، زنجبیل نخورید.
- مصرف زیاد زنجبیل ممکن است با داروهای قلبی و دیابت تداخل نماید.
- مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باید در حد متعادل باشد.
- مصرف زیاد زنجبیل ممکن است باعث اختلالات سیستم عصبی مرکزی گردد.
نحوه نگهداری
- زنجبیل تازه دریخچال تا 3 هفته ودرفریزر تا 6 ماه قابلیت نگهداری دارد
-پودر خشک زنجبیل باید در ظرف شیشه ای در محلی تاریک ،خشک و خنک نگهداری شود