خرمای مضافتی پیروز نخل بم
شرکت پیروز نخل بم به صورت یک شرکت تولیدی، بازرگانی سهامی خاص، در سال ۷۴ با شماره ۲۹۹ به ثبت رسیده است که خود بخشهای بسته بندی، نگهداری محصول و خرما، و غیره را دارا است و همچنین شماره پروانه بهره برداری تایید بهداشتی وزارت بهداشت و وزارت صنایع، بارکد بین المللی و آرم و طرح مختص به شرکت را بهمراه دارد.
در حال حاضر آقای حاج یدا... پیروزی به عنوان مدیر عامل و رییس هیئت مدیره، آقای محمد علی پیرورزی به عنوان نائب رئیس شرکت و خانم نرجس پیروزی به عنوان مدیر داخلی و مشاور شرکت در این مجموعه مشغول به فعالیت هستند.
این مجموعه با هشت سال سابقه کار بصورت حضوری و نیمه حضوری در عرصه بازار جهانی داخلی و خارجی به صورت پخش محصولات خرما که تولید این شرکت است نقش آفرینی مثبت داشته و امید است در آینده نیز همین نقش را داشته باشد. فعالیت این مجموعه به صورت رسمی با ساخت کارخانه و سردخانه در سال ۱۳۷۸، عملیات اجرائی، مهندسی با شیوه استاندارد و مدرن در زمینی به مساحت ۵۰۰۰۰ متر مربع و زیربنای ۳۴۶۹ متر مربع شروع و در سال ۱۳۸۰ به یاری پروردگار با ظرفیت ۳۰۰۰ تن به بهره برداری رسید. این شرکت از لحاظ موقعیت جغرافیایی در غرب بم (یعنی در قطب خرما) جایی که مرغوبترین و پر محصول ترین خرما را دارا است واقع شده، شرکت بعلت دارا بودن شرایط ویژه از قبیل درختان سالم یا بازدهی محصول به صورت قابل توجه، کنترل دقیق باروری شکل گیری، در مراحل مختلف، مراقبت های ویژه کشاورزی، بهداشتی، قبل از تولید، در ضمن تولید، بعد از تولید، بسته بندی مدرن، نگهداری، ضد عفونی توانسته است تا حدود قابل توجهی گامی فراتر در عرصه تولیدات داخلی و خارجی بر داشته و مطرح گردد.
لازم به ذکر است که بسته بندیهای مدرن در قالبهای ۷۰ گرمی، ۵۰ گرمی، (۴ دانه، ۳ دانه) محصولات آن را از سایر شرکتها و صنایع بسته بندی استان و شهرستان حتی در سطح کشور متمایز ساخته که این بسته بندی تست شده و مسئولین ذیربط کشوری، استانی و شهرستان آنرا تایید و از آن استقبال قابل توجهی نموده و شرکت را تشویق نموده اند تا با ارائه تولیدات در سطح وسیع، راه به بازار جهانی را گشوده و موجب گسترش هرچه بیشتر صادرات غیر نفتی (این محصول خرما) به بازارهای خارجی که بیشترین و عمده ترین طرفداران این نوع بسته بندی هستند گردد. چراکه به علت کم حجم بودن این نوع بسته بندی، مورد توجه خانواده های کم جمعیت است.
مهمترین صفات قابل اندازه گیری در شناسایی ارقام و انواع خرما به ترتیب ذیل است:
الف- مشخصات عمومی
۱ -اسم فارس
۲- اسم مترادف
۳- سن درخت
۴- فاصله کشت درخت
۵-محیط تنه
۶- بافت خاک
۷-ارتفاع تقریبی درخت
ب- مشخصات برگ
پ- مشخصات گل
ت- مشخصات خوشه در مرحله خارک و رطب
ث- مشخصات میوه در مرحله خارک رطب
ج- مشخصات هسته در مرحله خارک رطب
چ- مشخصات کلاهک در مرحله خارک و رطب
اما ازدیاد روز افزون جمعیت و نیاز شدید به مواد غذایی از یک طرف و ارزش غذایی و اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خرما از طرف دیگر ایجاب مینماید تا توجه بیشتری به شناسایی و معرفی مهمترین ارقام اقتصادی و پرمحصول آن به عمل آید. به خصوص که تنوع ارقام خرما دراستانهای خرما خیز ایران بسیار زیاد است. بعضی از انواع خرما بصورت نیمه خشک و خشک و بعضی به دلیل بافت نرم و طعم آن برای تازه خوری و سر سفره مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از ارقام نیز به علت کمیت بالا و کیفیت متوسط در صنایع تبدیلی و فراوردی از جمله شیره، عسل، قند مایع، الکل، سرکه، آرد و خیز خرما مورد استفاده قرار میگیرند.
تنها منبعی که تاکنون از کم و کیف ارقام خرما ایران توسط F.A.O اعلام گردیده، گزارش یکی از کارشناسان به نام W. H. DOWSON است که به تعدادی از ارقام اشاره نموده و بهترین نوع آنرا به شما مصرف کننده اعلام میداریم.
۴- کبکاب | ۳- مضافتی | ۲- شاهانی | ۱-استعمران |
۸- گفظار | ۷- برحی | ۶- زاهدی | ۵- ربی |
۱۲- هلیله ای | ۱۱- خاصرئی | ۱۰- خضراری | ۹- آل مهتری |
۱۶- زریک | ۱۵- پرکو | ۱۴-پیاروم | ۱۳- مردارسنگ |
۲۰- پریم | ۱۹- دوگلهاری | ۱۸- شیخالی | ۱۷- زرد |
۲۴- اشرسی | ۲۳- مشتوم | ۲۲-ذیری | ۲۱- حلاوی |
۲۸-فرسی | ۲۷- یوزی | ۲۶- لیلوئی | ۲۵- حمراوی |
۳۲- سویرانی | ۳۱- خدل | ۳۰- انتگر | ۲۹- خصاب |
| ۳۳- عویدی |
از این ۳۳ مورد از ارقام خرما، بهترین و عالی ترین آن نوع رطب مضافتی است که از مهمترین ارقام خرما ایران (بم) است و در بازارهای داخلی و خارجی مطرح است. مضافتی ارقام بسیارعالی تر و نیمه تر به رنگ قرمز تیره متمایل به سیاه بوده و دارای کیفیت بسیار خوب است. چیزی که رطب مضافتی بم را از سایر رطب های مضافتی در مناطق دیگر متمایز و جدا ساخته است کیفیت درشکل طعم، مزه و تازگی و شهدی که در داخل میوه نهفته است. بازار اصلی داخلی آن تهران و بازارهای خارجی آن اروپا و آسیای مرکزی و حاشیه حوزه خلیج فارس است.
از خصوصیات بارز فیزیکی نخل رطب مضافتی این است که دارای تاج باز بوده و محور اصلی برگهای دارای رنگ زرد کهربائی است و دارای خارهای طویلی است که نوک آنها به طرف زمین قرار دارد.
این نوع خرما به علت نرمی و لطافت باید با اصولی کاملاً استاندارد بهداشتی بارور، تولید، برداشت و بسته بندی و نگهداری و در آخر وارد بازار مصرف شود. در سالهای اخیر شرکت پیروز نخل بم با ارائه این نوع محصول در بسته بندیهای مدرن و شیک و استاندارد در سایزهای مختلف و وزنهای متفاوت با توجه به سلیقه مشتریان داخلی و خارجی، وارد عرصه صادرات جهانی قرار شده است.
خرما مضافتی بم ۹۰٪ تا ۱۰۰٪ محصول شهر را تشکیل میدهد. علل متعددی در افزایش سطح زیر کشت این محصول در شهرستان وجود داشته و دارد:
۱- مقاومت نسبت به شرایط نامساعد محیط
۲- جنگ تحمیلی و تخریب تخیلات خوزستان
۳-امکان نگهدرای پس از برداشت
۴- وضعیت صادرات
۵- استفاده های جنبی
این میوه با ارزش دارای مزایای و خصوصیات ویژه ای است. از جمله اینکه بیشترین کشت نوع مضافتی در منطقه بم قرار گرفته است. متوسط عملکرد این میوه بین ۱۰۰-۸۰ کیلوگرم، رنگ آن قرمز تیره و رنگ میوه آن مشکی و مدت رسیدن آن متوسط رس است. وزن را نه بطور متوسط 22/15 گرم وزن متوسط ۹ دانه هسته ۸/۰ گرم، متوسط طول ۹ دانه میوه ۴۲/۱۷ میلی متر و متوسط عرض ۹ دانه میوه ۴۷/۲۶ میلی متر.
درجه شیرینی این میواه با درصد قند ۶۳ است که کیفیت آن خوب و مقاوم محصول در ایران و خارج از ایران نخست است .این مزیت ها توانسته است خرما نوع مضافتی و رطب منطقه بم را در انواع کم نظیر به شمار آورد.
خرید خرما از چه فصلی شروع میگردد؟
فصل برداشت رطب مضافتی در منطقه بم و حومه آن حدوداً از اواخر مردادماه آغاز و طی ۵-۳ چین صورت میپذیرد که در چین اول غالباً پوسیدگی ناچیز است و کشاورزان در چین های بعد بهترین و مرغوبترین را برداشت و طی مراحل ذکر شده برای عرضه به بازار آماده میگردد. خریداران با توجه به اطلاعات قبلی و قراردادهایی که با باغداران و شرکتهای تولید کننده این محصول منعقد نموده اند، کار خود را به صورت حضوری و نیمه حضور آغاز میکنند. زمان برداشت خرما تقریباً تا اواسط مهرماه به طول میانجامد لذا تعدادی از خریداران، خرما را در اوایل برداشت و ماههای اول و برخی از آنان در ماههای بعد از اتمام کامل برداشت محصول، به تدریج از سردخانه ها خارج و به بازارهای مختلف داخلی و خارجی پخش و صادر مینمایند و خرید خرما تقریباً تا اواخر اسفند ماه ادامه میابد.
پیدایش درختان خرما در جهان از دوران زمین شناسی دوره تریاس ژرواسیک آغاز میشود اما زمانی که انسان به ارزش غذائی خرما پی برده و مبادرت به کاشت و بهره برداری از نخل نموده است به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) بر میگردد. موطن اصلی خرما بین النهرین و جنوب عراق بوده که سپس به نقاط دیگر جهان انتقال یافته است. این میوه با نام علمی Phenix Datyirfera مهمترین نبات خانواده Palmaceae است، که درختی است از نظر تغییر فیزیکی دو پایه بطوریکه گلهای نر و ماده آن روی پایه های جداگانه قرار دارند. گل آذین خرما خوشه ای و از پوسته اغلافی که spath نامیده میشود پوشیده شده است. کشت خرما در فاصله بین مدار ۲۹ تا ۳۹ درجه عرض شمالی و در ارتفاع تا ۱۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا امکان پذیر است و خرما درختی است سازگار با شرایط بد آب و هوائی به نحوی که از ۶ درجه سانتی گراد زیر صفر در مدت کوتاه تا ۵۰ درجه سانتی گراد بالای صفر به خوبی تحمل کرده و نسبت به شوری آب و خاک مقاوم است. این محصول پس از گذراندن مراحل باروری در درخت ماده توسط درخت نر بوسیله گرده افشانی (که خود گرده افشانی به گونه های مختلف صورت میگیرد) و تبدیل شدن به میوه (که کیفیت آن بستگی به شرایط آب و خاک و هوا منطقه دارد) برداشت میگردد و طی مراحلی وارد بازار میشود. یکی از خصوصیات نخل (رطب مضافتی) این است که میوه آن دچار آفت سم و زهر نمیشود به گونه ای که اگر زهر دهان مار و عقرب و سایر گزندگان بر مقداری از خرما راه یافته یا خیزش کند، خرما هرگز دچار سم و زهر نمیگردد. خرما بر اثر کهنگی فاسد نمیشود و بر خلاف سایر میوه ها، اگر چند سالی از تولید آن بگذرد، هیچ چیز از اجزا نخل خرما بیرون ریخته نمیشود، حتی خار و کلاهک خارک، و رطب آن و هر چه که به اصطلاح به درد آدمی نمیخورد به مصرف دام به خصوص گاو میرسد و باعث افزایش شیر آن میگردد. |