Herniaria glabra L.
از خانوادهPAronyehiaceae
انگليسيRupturewort, Turk's herb
نامهاي رايج: نبات الشيخ (عربي).
ام وجع الکبد گياه کوچک يکساله يا پايا با ساقههاي بيکرک و معمولاً خوابيدهاست. برگهاي آن کوچک به طول 1 ـ 50 سانتيمتر، متقابل، بدون کرک، نيزهاي و تيزاست. گلها بسيار کوچک (حدود يک ميليمتر) به رنگ زرد مايل به سبز بهصورتخوشههاي محوري 10 ـ 50 تايي است. نوع کرکدار اين گياه با داشتن کرکهاييبرروي برگ و ساقه متمايز ميشود.ام وجع الکبد داراي گيلوکوزيدي بهنام هرنيارين، هموليتيک، ساپونين،مقداري اسانس روغني فرار، مقدار کمي از نوعي الکالوئيدي بهنام پاروني کين،مقدار کمي تانن واترمتيليک اميلي فرون است.اثر تسکين دهنده فرآوردههاي اين برروي الياف ماهيچهاي مثانه، بهعلتوجود اين ماده (اترمتيليک اميلي فرون) ميدانند.
خواص و اثرات دارويي : طبع ام وجع الکبد گرم و خشک است.
ام وجع الکبد داراي خواص خلطآور، ضد تشنج، تصفيه کننده خون،ادرارآور، قابض، مسکن است.
از ام وجع الکبد در موارد آب آوردن انساج، خيز (ادِمْ)، خيز عمومي بدن, کميترشح و دفع ادرار، نزله مثانه، حبس البول، بيماريهاي کليه و مثانه، نزله ششي،افزايش اوره خون، آلبومينوري، دردهاي سنگ کليه، سل ريوي، زردي، قولنجهايکبدي، ترشحات زنانگي (مهبلي)، بيماريهاي پوست با منشاء وجود سموم مختلف درخون، ضعف قواي بينائي چشم با منشا وجود آلبومين و اوره در ادرار مورداستعمال قرار ميگيرد. عصاره آبي گياه نرمکننده و لطيف کننده پوست است.
هرنيارين موجود در اين گياه دردهاي همراه با عفونتهاي مثانه و کليه را تسکينميدهد. بهعنوان مدر، دفع سديم و اوره را بدون افزايش مقدار ادرار تسهيل ميکندو در رفع نزله مجاري ادرار و عدم دفع ادرار اثر مفيدي دارد. اثرات مفيدي رويدستگاههاي تنفسي و گردش خون دارد.در استعمال خارج از جوشانده اين گياه به صورت لوسيون جهت شستشويزخمها و چشم و همچنين در پانسمان زخمها و اولسرها مورد استفاده قرار ميگيرد.بهعلت وجود ساپونين در اين گياه از آن در استعمال داخلي به شکل دم کردهبراي خرد کردن سنگ کليه اثرات بسيار مفيدي دارد.
از عصاره اين گياه نتايج مفيدي در موارد نارسائي دفع ادرار در بيماريهاي قلبي،کليوي و عروق خوني ميتوان بدست آورد. اين گياه به اين خاطر به سنگشکنمعروف است.
از دم کرده 30 تا 60 گرم در يک ليتر آب جوش به مقدار يک فنجان در روز بيندو وعده غذا در استعمال داخلي مصرف ميشود.