گیاهی است که در کتب طب سنتی عشقه زمینی نام برده میشود.
درختی است بزرگ به ابعاد درخت گردو برگ های آن خزان نمیکند و شبیه برگ های کلهو است. پوست درخت سیاه و چوب آن سیاه، سنگین و متراکم است. گل های آن مانند گل حنا و میوه آن زرد رنگ مایل به سرخی کمی شیرین و خیلی گس که مانند خرمالو و خرمندی در پاییز و اوایل زمستان میرسد. قسمت مورد مصرف گیاه چوب آن است. چوب آن مادام که جزیی از درخت زنده است تیره است ولی پس از قطع درخت چوب را که در آب میاندازند پس از مدتی سیاه و خیلی تیره و شفاف میشود و در نجاری ظریف بسیار مورد توجه و مصرف است.
گیاهی است علفی کوچک، خزنده که در جنگل ها میروید. برگ های آن به شکل قلوه و یا کلیوی و دندانه دار است. گل های آن آبی و بنفش پوشیده از کرک که از بغل برگ ها بیرون میآیند. این گیاه در مناطق مرطوب فرانسه، سویس، بلژیک و در ژاپن، قفقاز و سیبری انتشار دارد. از تمام اندام گیاه در مصارف دارویی استفاده میشود و برای این منظور در ماه های اواسط بهار تا اواسط تابستان گیاه را کنده و جمع آوری میکنند. این گیاه بیشتر چمنزارهای مرطوب و پرچین ها را برای رویش انتخاب میکند.
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه اسانس فرار و تانن و کولین یافت میشود و به علاوه دارای مقدار قابل ملاحظه ای ماده تلخ است.
در چین، ژاپن و تایوان عمده ترین خاصیت شاخه ها و برگ های این گیاه ضد تب، مسکن و ضد درد است. از جوشانده این گیاه برای تسکین درد و قطع تب استفاده میشود و گوش درد و دندان درد را تسکین میدهد. برای سرماخوردگی نیز داروی شفابخشی است و ناراحتی های سینه را مرتفع میکند، در موارد بزرگ شدن معده یا نرمی استخوان در بچه ها تجویز میشود و به علاوه تونیک است و سرفه را آرام میکند و داروی خوبی برای ذات الریه مزمن و ناراحتی کلیه است. برای رفع دردهای روماتیسمی استخوان و در رفتگی استخوان نیز مفید است.
از جوشانده آن در استعمال داخلی برای دفع و پراکنده کردن اخلاط و در استعمال خارجی از گیاه له شده به صورت ضماد در موارد شکستگی اعضا استفاده میشود. سر شاخه های گل دار گیاه معطر و محرک غشای مخاط ریوی و برای دفع اخلاط به خصوص در سل و ذات الریه مفید است. سرفه را کم کرده و خروج اخلاط را آسان میکند. مقدار خوراک از گیاه خشک چند گرم است که به صورت دم کرده یا جوشانده خورده میشود.
به فارسی آبنوس و درخت آبنوس و به هندی نیز آبنوس گفته میشود.
از نظر طبیعت گرم و خشک است و اگر خاک اره چوب آبنوس را با آب برگ بارهنگ ساییده و قدری به پیشانی بمالند و چند قطره به بینی بریزند فورا خونریزی از بینی را قطع میکند. مالیدن گرد و محلول آن در آب، به چشم، برای رفع شب کوری و حفظ سلامت چشم و برای اکثر بیماری های چشم مفید است. گرد آبنوس برای بند آوردن خون زخم های تازه مفید است. مالیدن جوشانده و پخته خاک اره آن در آب انگور خنازیر را تحلیل میبرد. مقدار خوراک آن تا 12 گرم است، مضر معده است لذا بهتر است با صمغ عربی خورده شود.
* نام ديگر آن درخت آبنوس ميباشد، که اين درخت در ايران نميرويد.
۱. طبع آن گرم و خشک است.
۲. براي بندآمدن فوري خونريزي بيني خاک اره چوب آبنوس را با آب برگ بارهنگ سائيده کمي به پيشاني بماليد و چند قطره هم در بيني بريزيد.
۳. براي رفع شب کوري و حفظ سلامت چشم گرد چوب آنرا در آب محلول کرده صاف نموده به چشم بماليد.
۴. براي از بين بردن خنازير خاک اره آن را در آب انگور جوشانده بمالند.
۵. آبنوس براي معده ضرر دارد و بهتر است که با صمغ عربي خورده شود.
۶.شستن زخم با جوشانده چوب آبنوس باعث گوشت نوآوردن ميشود.
۷. براي از بين بردن سنگ کليه و مثانه سوخته چوب آبنوس با سکنجبين خورده شود.
۸. براي درمان خانمهاي عقيم بعد از پاک شدن به مدت يک هفته روزي ۴ گرم چوب اره (خاک اره) آبنوس يا سوخته چوب آبنوس را با کمي آب و عسل ميل کنند.
۹. براي درمان سوزاک و درمان جذام ميوه رسيده آن را بپزيد ميل شود.
۱۰. ميوه پخته آن خون را صاف ميکند و براي خارشهاي پوستي نيز مفيد ميباشد.
۱۱. براده چوب آبنوس بصورت دمکرده از سيلان مني جلوگيري ميکند.
۱۲. براي صاف شدن پرده چشم چوب آبنوس را با آب باديان سائيده و بر چشم به صورت سرمه استفاده کنند.
۱۳. براي درمان آفت لثه و درمان گلودرد دمکرده ميوه آنرا غرغره کنند.