برخی از خواص درمانی شگفتانگیز و مهم پونه کوهی عبارتند از توانایی آن در محافظت از سیستم ایمنی بدن، جلوگیری از شروع بیماریهای مزمن، بهبود فرآیند هضم، سمزدایی بدن، تقویت استخوانها، بهبود سلامت قلب، افزایش سطح انرژی، و حتی محافظت از بدن در برابر دیابت. در این نوشتار به مهم ترین خواص پونه کوهی یا اوریگانو که یکی از محبوب ترین سبزیجات در جهان است پرداخته میشود.
خواص پونه کوهی
پونه کوهی یا اوریگانو یک گیاه محبوب است که بسیاری از آدمها آن را صرفا به عنوان یک ادویه برای بهبود یا افزایش عطر و طعم مواد غذایی خود استفاده میکنند. اما در حقیقت، این گیاه چند ساله، با نام علمی اوریگانوم ولگار (Origanum Vulgare)، فواید بیشماری برای سلامتی دارد که اکثر آدمها اطلاعی از آن ندارند. پونه کوهی که بومی جنوب غربی اوراسیا و منطقهی مدیترانه است و به مدت هزاران سال بخشی از درمان از طریق طب جایگزین یا آشپزی بودهاست.
پونه کوهی بسیار به نعناع نزدیک است، و در واقع به خانوادهی نعنائیان تعلق دارد. به همین دلیل، بسیاری از اجزای آلی این دو گیاه و بسیاری از خواص درمانی آنها مشابه است. برگ پونه کوهی بیش از سایر قسمتهای این گیاه مورداستفاده قرار میگیرد، اما عجیب است که عطر و طعم آن پس از خشک شدن به مراتب بیشتر از زمانی است که برگهای آن تازه هستند. چنین چیزی برای گیاهان دارویی تا حدی غیرمعمول است.
در طب سنتی و داروهای گیاهی از استرالیا گرفته تا مصر، پونه کوهی به عنوان یک درمان درست و حسابی برای بسیاری از مشکلات سلامتی طرفدار داشتهاست، اما تحقیقاتی که بتواند همهی این ادعاها را پشتیبانی کند، هنوز به شدت مورد بحث و تبادل نظر است. با این حال، تعدادی از مواد تشکیل دهندهی فعال و قوی موجود در پونه کوهی عمیقا مورد مطالعه قرار گرفتهاند، و تردیدی در مورد اثرات آنها روی بدن وجود ندارد. روغن پونهی کوهی شکلی بسیار غلیظ از این گیاه است، و برای درمان چند اختلال استفاده میشود، اما همیشه باید رقیق شود، چرا که بسیار قوی است.
در برنامههای کاربردی آشپزی، این گیاه برای عطر و طعم دادن به همه چیز استفاده میشود از سوپ، سس، و خوراک کاری گرفته تا غذاهای گوشتی، پیتزا، ماکارونی، سبزیجات، و حتی سالاد. حالا اجازه بدهید کمی عمیقتر به فواید متنوع و قابلتوجهی که پونه کوهی برای سلامتی دارد، بپردازیم.
خواص پونه کوهی یا اوریگانو
۱. سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
دو مورد از مهمترین مواد داخل پونه کوهی عبارتند از رزمارینیک اسید و تیمول، که هر دو ترکیبات آنتیاکسیدانی بسیار قدرتمندی هستند و به شدت با کاهش استرس اکسیداتیو در بدن ارتباط دارند. رادیکالهای آزاد محصول مخرب جانبیِ متابولیسم سلولی هستند که میتوانند به سرطان و سایر بیماریهای مزمن منجر شوند. بنابراین اضافه کردن پونه کوهی به رژیم غذاییتان (میتوانید هر بار کمی از آن را روی غذاها بپاشید)، میتواند سیستم ایمنی شما را تقویت کند و بدن شما را از شر برخی از قاتلان خطرناک و خاموش ایمن نگه دارد.
۲. علیه باکتریها فعالیت میکند.
اگر بخواهیم جزئیتر در مورد تاثیری که این گیاه روی سیستم ایمنی بدن دارد، صحبت کنیم، باید بگوییم که پونه کوهی خواص ضد باکتری مشخصی دارد، و این خواص به دلیل وجود تیمول و ترکیب دیگری به نام کارواکرول است. این ترکیبات آلی مهم میتوانند از بدن در برابر طیف وسیعی از باکتریها محافظت کند. این باکتریها میتوانند پوست، روده، و دیگر قسمتهای بدن را تحت تاثیر قرار بدهند. پونه کوهی یک عامل تحریک کننده است که میتواند تولید سلولهای سفید خون را افزایش دهد، سرعت سوخت و ساز بدن را بالا ببرد و بهبودی از بیماری را سرعت ببخشد.
۳. سلامتی دستگاه گوارش را ارتقاء میدهد.
پونه کوهی سرشار از فیبر است، بنابراین با وجود اندازهی کوچکی که دارد، میتواند تاثیر زیادی روی دستگاه گوارش شما داشته باشد. فیبر عنصری اساسی برای یک سیستم گوارشی سالم است، چرا که میتواند مقدار مدفوع شما را افزایش دهد و حرکات لولهی گوارش را تحریک کند، که به این ترتیب حرکت غذا در دستگاه گوارش و دفع به صورت موثرتری صورت میگیرد. فیبر همچنین به حفظ سلامت روده کمک میکند و جذب مواد غذایی را افزایش میدهد، به طوری که فایدهی بیشتری از غذایی که میخورید به بدنتان میرسد.
4- سلامت قلب را بهبود میدهد.
پونه کوهی به طور طبیعی نوعی اسید چرب امگا ۳ است، نوع مفید کلسترول که در واقع باعث بهبود سلامت قلب شما میشود، در حالی که اسیدهای چرب امگا ۶ تاثیر منفی دارند. علاوه بر این، اسیدهای چرب امگا ۳ به توازن سطح کلسترول کمک میکنند و التهاب را در سیستم قلبی و عروقی کاهش میدهند، در نتیجه از تصلب شرایین، حملهی قلبی، و سکتهی مغزی جلوگیری میکنند!
۵. بدن را سمزدایی میکند.
مواد مغذی فراوانی که در پونه کوهی وجود دارد، از جمله میزان بالایی از منگنز، کلسیم، آهن، ویتامین K، فیبر و طیف گستردهای از دیگر ترکیبات آلی، باعث میشود که این گیاه مفید گزینهای ایدهآل برای زدودن سموم از بدن باشد. تحقیقات نشان دادهاست که پونه کوهی میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند و روند از بین بردن سموم را سرعت ببخشد.
۶. سلامت استخوان را بهبود میدهد.
همانطور که سنمان بالاتر میرود، استخوانهایمان کمکم ضعیف و شکننده میشوند، بنابراین مهم است که در سالهای اولیهی زندگیمان به اندازهی کافی ویتامین و مواد معدنی دریافت کنیم. کلسیم، آهن، منگنز و برخی از مواد معدنی برای سلامت استخوانهایمان بسیار مهم هستند، و پونه کوهی مقدار قابل توجهی از تمام این مواد را دارد، و همین باعث میشود که این گیاه آن برای افرادی که میخواهند از خود در برابر پوکی استخوان در مراحل بعدی زندگیشان محافظت کنند، عالی باشد.
۷. سطح انرژی را بالا میبرد.
با بهبود سوخت و ساز بدن، به لطف ویتامینهای گروه B و ترکیب ارگانیک منحصر به فردی که دارد، بدن شاداب و پرطراوت میشود و انرژی میگیرد. افزایش گردش خون، به دلیل حضور آهن و سطوح افزایش یافتهی هموگلوبین، کمک میکند که اکسیژن به طور کامل به سلولها و عضلات بدن برسد، و در نتیجه انرژی و قدرت فرد افزایش یابد.
۸. خاصیت ضد التهابی دارد
کارواکرول موجود در پونه کوهی دلیل بوی خوش و منحصر به فرد برگهای این گیاه است اما کارکرد کارواکرول بیش از اینها است. مطالعات بسیاری انجام شده و نشان دادهاند که کارواکرول ترکیبی با اثر ضد میکروبی قوی است. به خاطر داشتن خواص ضد باکتریایی، پونه کوهی برای کمک به مبارزه با باکتریها و جلوگیری از برخی بیماریها حیاتی است.
۹. فعالیت ضد سرطانی از خود نشان میدهد
پونه کوهی حاوی بعضی از آنتی اکسیدانهای قوی است که برای مبارزه با رادیکالهای آزاد ضروری هستند. آنتی اکسیدانها میتوانند در بدن تولید شوند اما مقدار آنها کافی نخواهد بود، به همین دلیل مصرف خوراکیهای سرشار از آنتی اکسیدان برای بر طرف کردن نیاز روزانه بسیار توصیه میشود. رادیکال آزاد دلیل اصلی به وجود آمدن و رشد سلولهای سرطانی است.
۱۰. برای سلامت پوست و مو به عنوان محلول زیبایی عمل میکند
چرا پونه کوهی برای پوست خوب است؟ چون تمام خواص ضد قارچی، ضد عفونی و البته آنتی اکسیدانی را که برای پوست مفید هستند در بر دارد. خواص ضد قارچی و ضد عفونی موجود در گیاه پونه کوهی برای درمان ناراحتیهای پوستی مفید هستند، در حالی که آنتی اکسیدان ها برای حفظ سلامت سلول های پوستی و بهبود بازسازی سلولها حیاتی هستند.
۱۱. سوخت و ساز را تسریع میکند
سوخت و ساز سالم برای حصول اطمینان از عملکرد درست بدن ضروری است. با وجود این، عوامل بسیاری وجود دارند که بر سیستم سوخت و ساز بدن تاثیر میگذارند؛ بعضی از عوامل سرعت سوخت و ساز را کاهش میدهند در حالی که بعضی دیگر این فرایند را تسریع خواهند کرد. پونه کوهی حاوی خواصی است که میتواند سوخت و ساز را سرعت ببخشد تا بدن بتواند عملکرد بهینهای داشته باشد.
۱۲. فرایند بهبود و التیام را سرعت میدهد
یکی از مشکلاتی که آدمها بعد از سپری شدن بیماری باید با آن روبرو شوند دوران بهبودی و ریکاوری است. در طول این فرایند بهبودی، بدن انسان در ضعیفترین حالت خود قرار دارد و تقویت سیستم ایمنی مهم است. کمی پونه کوهی به رژیم غذایی خود بیفزایید تا مطمئن شوید سیستم ایمنیتان به صورت بهینه کار میکند. یا این که میتوانید چای برگهای پونه کوهی بنوشید.
۱۳. جذب مواد مغذی را بهبود میبخشد
امروزه تعداد کسانی که قبل از خوردن فکر میکنند به طرز فزایندهای رو به افزایش است اما آدمهای کمتری میدانند که سیستم گوارشی ناسالم میتواند جذب بهینهی مواد مغذی استخراج شده از خوارکیهای مصرف شده را بر هم بزند. خوراکیهای غنی از فیبر حرکات درون سیستم گوارشی و رودهها را تحریک خواهند کرد و این امر به اطمینان از جذب بهینهی مواد مغذی کمک خواهد کرد.
۱۴. منبع طبیعی اسیدهای چرب امگا ۳ است
اسیدهای چرب امگا۳ برای بدن انسان ضروری هستند اما افراد زیادی نمیدانند که اسیدهای چرب امگا۳ تنها از خوراکیهای دریایی حاصل نمیشوند بلکه پونه کوهی نیز حاوی درصد نسبتا بالایی از اسیدهای چرب امگا۳ است. بنابراین، برای کسانی که به خاطر آلرژی نمیتوانند غذای دریایی مصرف کنند یا اینکه این غذاها را دوست ندارند، پونه کوهی میتواند جای آنها را پر کند و اسیدهای چرب امگا۳ لازم را برای بدن فراهم آورد.
۱۵. سطح کلسترول را متعادل میسازد
آیا میدانستید سطح کلسترول پونه کوهی صفر است؟ خب، این فقط یکی از دلایلی است که آدمهای مبتلا به مشکل کلسترول باید پونه کوهی را به رژیم غذایی روزانه خود بیفزایند. سایر دلایل عبارتند از این که: پونه کوهی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که میتوانند به متعادل ساختن سطح کلسترول بدن کمک کنند. بنابراین، به عبارت دیگر، پونه کوهی یکی از آن خوراکیهایی است که برای افراد مبتلا به مشکل کلسترول توصیه میشود.
۱۶. لخته شدن صحیح خون را بهبود میبخشد
لخته شدن خون شهرت بدی پیدا کرده است چون گاهی این لختهها در جایی تشکیل میشوند که انتظارش نمیرود مثلا در شریانها که جریان گردش خون را بر هم خواهد زد. با وجود این، اگر خون توانایی لخته شدن نداشته باشد، وقتی انگشتتان را حتی کاغذ هم ببرد، مدام خونریزی خواهد داشت و هیچ وقت بند نخواهد آمد که این واقعا ترسناک است. پونه کوهی حاوی خواصی است که لخته شدن درست و به موقع خون را بهبود میبخشد.
۱۷. فشار خون را کنترل میکند
یکی از حیرت انگیزترین کارهایی که پونه کوهی میتواند برای زندگی شما انجام دهد کمک به کنترل فشار خون است. این کار سادهای نیست اما چون پونه کوهی میتواند به نحو بینقصی با سایر خوراکیها ترکیب شود افزودن آن به رژیم غذایی کار راحتی است. پونه کوهی با تمام اثرات منفی سدیمی که به بدنتان وارد میشوند مبارزه خواهد کرد.
۱۸. برای سلامت کبد خوب است
این کاملا درست است که مواد سمی بیش از حد در بدن میتواند برای سلامت کبد مضر باشد چون کبد مجبور خواهد شد برای از بین بردن آن مواد سمی به سختی کار کند. با وجود این، فقط کافی است پونه کوهی را به رژیم غذایی روزانهتان اضافه کنید. خواصی در پونه کوهی یافت میشود که در کمک به کبد برای از بین بردن مواد سمی موثر هستند در نتیجه بار اضافی از روی کبد برداشته خواهد شد.
۱۹. اختلال مجاری ادراری را درمان میکند
وقتی کبدتان خوب کار نکند، اختلال مجاری ادراری یکی از اثرات مستقیم آن است که ممکن است برایتان اتفاق بیفتد. با وجود این، کسانی که این ناراحتی در آنها تشخیص داده شده است میتوانند علائم آن را با مصرف روزانهی پونه کوهی کاهش بدهند چون این گیاه به عنوان یک ضد التهاب میتواند اختلال مجاری ادراری را به طرز موثری درمان کند و در عین حال به کبد کمک کند کارکردی بهینه داشته باشد و این اختلال را به طور کامل معالجه کند.
۲۰. سطح هموگلوبین خون را افزایش میدهد
دربارهی هموگلوبین چه میدانید؟ هموگلوبین در واقع پروتئین ضروری موجود در سلولهای قرمز خون است که کار آن توزیع اکسیژن در سرتاسر سلولهای بدن است. به همین خاطر است که سطح هموگلوبین در بدن بر مقدار اکسیژن توزیع شده در بدن تاثیر میگذارد. مطمئنا میدانید اکسیژن چقدر برای بدنتان حیاتی است و پونه کوهی خواصی دارد که میتواند به افزایش سطح هموگلوبین کمک کند.
۲۱. گرفتگیهای قاعدگی را تسکین میدهد
گاهی گرفتگیهای قاعدگی میتوانند بسیار دردناک باشند، به خصوص برای خانمهایی که سرشان شلوغ است و همزمان باید با مشکل گرفتگی نیز دست و پنجه نرم کنند. خب، حالا میتوانند فقط با اضافه کردن پونه کوهی به رژیم غذاییشان با گرفتگیهای قاعدگی خداحافظی کنند.
۲۲. به درمان قاعدگی نامنظم کمک میکند
هرچند برای اثبات قطعیتر به مطالعات بیشتری نیاز است اما بسیاری از زنان از فایدههای پونهی کوهی در کمک به درمان پریودهای نامنظم خود بهره بردهاند.
۲۳. اثرات منفی یائسگی را کاهش میدهند
بعضی از اثرات منفی یائسگی چیزی نیست که آنها را بشود سرسری گرفت، مثلا سرطان سینه. چون پونه کوهی سرشار از آنتی اکسیدان است در مبارزه با سلولهای سرطانی مفید است و بعضی از مطالعات نشان دادهاند که افزودن پونه کوهی به رژیم غذایی روزانه میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه بعد از یائسگی را کاهش دهد.
۲۴. اختلالات دستگاه تنفسی را درمان میکند
آسم یکی از ناراحتیهای دستگاه تنفسی است. درمان این ناراحتی آسان نیست اما اجتناب از آن بسیار راحت تر است. کافی است از تمام چیزهایی که میتوانند واکنش آلرژیک ایجاد کنند دور بمانید. پونه کوهی خواصی دارد که میتواند به عنوان یک ضد آلرژی عمل و این ناراحتی را به طور کامل درمان کند. اما قطعا در رابطه با آلرژی نکات احتیاطی وجود دارد که باید از آنها نیز مطلع باشید.
۲۵. درمان طبیعی سرماخوردگی است
رایحهی قوی و منحصر به فرد پونه کوهی به خاطر مواد شیمیایی خاص موجود در آن مانند تیمول، لیمونن، اوسیمن است. آن مواد شیمیایی همچنین در درمان سرماخوردگی ناشی از عفونتهای ویروسی مفید و موثر هستند.
۲۶. راه حل سادهی درمان گلو درد است
احتمالا گلو درد یک ناراحتی جدی به شمار نمیرود اما واقعا ناخوشایند است و اگر به درستی درمان نشود ممکن است به ناراحتیهای آزاردهندهی بیشتری مثل تب و سرماخوردگی منجر شود.
۲۷. تبهای خفیف را به خوبی درمان میکند
پونه کوهی به شکل روغن هم یافت میشود که میتواند به عنوان یک تونیک سلامتی عمل کند. این به خاطر آن است که روغن پونه کوهی آنقدر سرشار از کارواکول است که در درمان تب خفیف نیز موثر واقع میشود. آنچه باید انجام بدهید این است که کمی روغن پونه کوهی را با نوشیدنی داغ محبوب خود، مثل چایی، مخلوط کنید. با این کار تب شما متوقف خواهد شد، هرچند همچنان مشورت با پزشک دربارهی مشکلی که دارید واجب است.
۲۸. به داشتن خواب شب بهتر کمک میکند
تیمول یکی از مواد شیمایی موجود در پونه کوهی است که مسئول رایحهی خوب پونه است. در کمال تعجب، اگر در خوابیدن مشکل داشته باشید، افزودن پونه کوهی به وعدهی شامتان میتواند به شما کمک کند خواب شب راحتی داشته باشید چون یکی از دیگر از کارکردهای تیمول آرامسازی بدن هنگام خواب است.
۲۹. از کم خونی جلوگیری میکند
به خاطر غنی بودن از منگنز و آهن، پونه کوهی در پیشگیری از کم خونی از طریق تضمین این که تولید سلولهای قرمز خون در سطح درستی است و در نتیجه بدن خون کافی خواهد داشت موثر است، و از این رو باعث میشود به طور کامل با ناراحتی به نام کمخونی خداحافظی کنید. اما، در سطوح پیشرفته و بالای کم خونی باید حتما برای درمان جدیتر به پزشک مراجعه کنید.
۳۰. تولید سلولهای سفید خون را افزایش میدهد
سلولهای سفید خون بخشی از سیستم ایمنی هستند. عملکرد سیستم ایمنی بدن با تولید سلولهای سفید خون بهتر میشود. پونه کوهی که سرشار از کارواکول و تیمول است به افزایش تولید سلولهای سفید خون به منظور مبارزه با باکتریها و سایر ناراحتیهای به وجود آمده به خاطر عفونتهای ویروسی کمک میکند.
هشدار: اگر چه برخی از آدمهایی که به نعناع و دیگر گیاهان چند سالهی علفی حساسیت دارند ممکن است با خوردن یا لمس پونه کوهی دچار مشکلاتی بشوند، اما این گیاه معمولا به عنوان یک مادهی آلرژیزا شناخته نمیشود و علائم واکنش آلرژیک به پونه کوهی بسیار خفیف هستند. کمی پونهی کوهی به وعده غذایی بعدیتان اضافه کنید و ببینید که چهقدر میتواند برایتان مفید واقع شود.
عطر و طعم ارگانو فوق العاده است و فواید سلامت بسیاری را ارائه میکند. ارگانو حاوی دو ترکیب قدرتمند به نام های کارواکرول و تیمول است که ویژگی های ضد باکتریایی و ضد قارچی دارند. همچنین، این گیاه دارویی از ویژگی های آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد میکروبی، ضد نفخ، ادرارآور، معرق و خلط آور بهره میبرد.
از این گیاه میتوان برای درمان سرماخوردگی، رفع گرفتگی بینی، تقویت سیستم ایمنی بدن، رفع گرفتگی های قاعدگی، بهبود سلامت قلب، کاهش خستگی آدرنال، و مبارزه با دندان درد استفاده کرد. ارگانو در پیشگیری و درمان قند خون بالا نیز موثر است.
شما میتوانید مقداری ارگانو خشک شده را در سوپ ها، سالادها، یا اسموتی ها اضافه کنید تا هر چه بیشتر عطر و طعم آنها را بهبود ببخشید. همچنین، میتوانید روزانه چای ارگانو بنوشید. برای تهیه این چای:
سه قاشق چایخوری برگ ارگانو را در یک فنجان آب داغ بریزید و اجازه دهید پنج تا 10 دقیقه به همان حالت باقی بماند. چای را صاف کرده و بنوشید.
منبع: organicfacts و drhealthbenefits