نام فارسی : دم اسبی، دم اسب
نام علمی : Equisetum arvense
نام عربی : «ذنب الخیل» و «ذنب الفرس»
دم اسب از جمله گیاهان دارویی است که از قدیم در اروپا و چین بکار میرفتهاست. در فارسی به آن «دم اسبی»، «دم اسب» و «علف هفت بند» نیز میگویند. درکتب طب سنتی با نامهای «ذنب الخیل» و «ذنب الفرس» از آن نامبرده شدهاست.
گیاه دم اسبی چون دارای مقدار زیادی سیلیس است بنام سیلیس Silica نیز معروف است.
گیاه دم اسبی دو نوع ساقه هوایی دارد. ساقهای که به رنگ قرمز است و در اوائل بهار ظاهر میشود و دیگری ساقه نازک که برنگ سبز بوده و بعد از آن رشد میکند و مصرف طبی دارد.
ترکیبات شیمایی :
گیاه دم اسب وجود روغن چرب، اسید سیلیسیک، اسید لینولئیک، اکیستونین، اسید اکیستیک اسید و اکیستین تأیید شدهاست]چیو[. بعلاوه در گیاه یک ماده تلخ و مقدار کمی اسید اُگزالیک، اسید مالیک، نوعی ساپونین و… وجود دارد. در گیاه تازه ۱۵–۳ درصد و در خاکستر گیاه تا ۷۰ درصد سیلیس یافت میشود.
خواص مصرف گیاه دم اسبی
گیاه دم اسبی ادرار آور است
گیاه دم اسبی به دفع آب بدن کمک میکند و حجم ادرار را تا 30 درصد افزایش میدهد. این گیاه به کاهش وزن و دفع چربی های تجمع یافته در ناحیه ی شکم کمک میکند. اگر دچار مشکلاتی مانند احتباس آب، چاقی مفرط، اسیداوریک زیاد، آرتریت و نقرس هستید، میتوانید به این گیاه اعتماد کنید. گیاه دم اسبی از بروز بیماری های دستگاه ادراری جلوگیری کرده و خطر بروز سنگ کلیه و مشکلات پروستات را کاهش میدهد.
گیاه دم اسبی برای تقویت استخوان ها
گیاه دم اسبی حاوی میزان بالایی سیلسیوم است و به سلامت استخوان ها کمک میکند. مصرف گیاه دم اسبی برای افراد سالمند و افرادی که از مشکل شکستگی استخوان رنج میبرند توصیه میشود چون به تقویت استخوان ها و تثبیت کلسیم در آنها کمک میکند.
علاوه بر این گیاه دم اسبی برای تقویت تاندون ها موثر بوده و در نتیجه باعث کاهش آسیب های ورزشی میشود. این گیاه برای پارگی لیگامنت ها و کشیدگی عضلانی مفید است و از بروز پوکی استخوان در خانم ها جلوگیری میکند.
گیاه دم اسبی برای قطع خونریزی ها
دم اسبی حاوی اسیدپکتیک و گالیک است که از خونریزی جلوگیری میکنند. در واقع این گیاه برای قطع خونریزی بینی، خون در ادرار و خونریزی شدید ماهانه مناسب است.
جهت بندآوردن خون شیره تازه این گیاه را میتوان استفاده کرد.جهت جلوگیری از خون دماغ شیره این گیاه را در بینی بچکانید. جهت درمان خونرویهای داخلی اعم از ریوی یا احشایی و رحمی از دمکرده گیاه دم اسبی روزی 3 فنجان بنوشید. جهت درمان اخلاط خونی از جوشانده دماسب استفاده گردد.
گیاه دم اسبی مفید برای عفونت های مجرای ادراری
گیاه دم اسبی برای معالجه ناراحتی پروستات، عفونت های مجرای ادراری، دفع سنگ کلیه و کیست به کار برده میشود. (جهت بیماریهای کلیه و دفع سنگ کلیه از دمکرده دماسب هر 6 ساعت یک فنجان بنوشید.)
گیاه دم اسبی مفید برای مجرای تنفسی
استنشاق بخار دم کرده گیاه دم اسبی، گرفتگی مجرای تنفسی را باز میکند.برای رفع سرفه های خشک، برونشیت، گرفتگی مجرای تنفسی و تب مربوط به سرماخوردگی و آنفلوآنزا، روزی ۲ لیوان دم کرده این گیاه را میل کنید.
گیاه دم اسبی به دفع آب بدن کمک میکند و حجم ادرار را تا 30 درصد افزایش میدهد
مصرف موضعی گیاه دم اسبی:
گیاه دم اسبی برای درمان مشکلات پوستی
اگر از مشکلات پوستی مانند اگزما، درماتیت و یا هر مشکل دیگری رنج میبرید میتوانید به گیاه دم اسبی اعتماد کنید. این گیاه برای درمان زخم های سطحی و همچنین بهبود سریع جای زخم فوق العاده است.
گیاه دم اسبی برای بهبود وضعیت موها و ناخن ها
سیلیکای موجود در آن، باعث تقویت و رشد مو میشود. از طریق ماساژ دادن موها با گیاه دم اسبی میتوان از ایجاد موخوره پیش گیری کرد.
گیاه دم اسبی به پیشگیری از کچلی و بروز شوره سر کمک میکند. این گیاه باعث تقویت ناخن های شکننده شده و سرعت رشد آنها را بالا میبرد. میتوانید از شامپوی این گیاه استفاده کنید. برای تقویت ناخن هایتان نیز کافیست دم کرده آن را به ناخن ها بزنید. مصرف دمنوش آن نیز برای تقویت مو و ناخن ها موثر است.
گیاه دم اسبی برای به تاخیر انداختن پیری
خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه برای پیشگیری از پیری زودهنگام و ایجاد چین و چروک روی پوست موثر است. با توجه به اینکه این گیاه خواص احیاکنندگی دارد میتواند برای کاهش ردپای گذر زمان و خط و خطوط لب ها و دور چشم ها موثر باشد.
گیاه دم اسبی برای لاغری و رفع سلولیت
ماساژ دادن پوست دارای سلولیت با گیاه دم اسبی، باعث کاهش این توده های چربی میشود. گیاه دم اسبی به لاغری ناحیه ی شکم، ران ها و پهلوها کمک میکند.
عوارض جانبی مصرف گیاه دم اسبی:
هشدار
این گیاه را نباید اطفال خردسال و زنان حامله مصرف کنند. مقدار مصرف زیاد آن نیز ممکن است باعث ناراحتی معده و اختلال در دستگاه هضم و اسهال شود.
مصرف بیش از حد گیاه دم اسب به علت داشتن ماده شیمیایی اکیستین ایجاد مسمومیت مینماید و حیواناتی که به میزان زیاد از این گیاه مصرف میکنند دچار تب و لاغری میباشند، ضربان قلب آنها نامنظم و عضلات آنها ضعیف است.
گیاه دم اسبی را نباید بیش از شش هفته غیر متوالی مصرف نمود زیرا باعث التهاب دستگاه گوارش میشود .Thiamase یا ماده سمی گیاه دم اسبی باعث عدم تعادل، اختلالات حرکتی، در نهایت باعث کومت و مرگ میشود. همچنین گیاه دم اسبی دارای مقداری سلنیوم است و مصرف زیاد آن موجب نقص مادرزادی میشود. لذا زنان باردار بهتر است از آن استفاده نکنند.
در بیماری های قلبی و کلیوی به دلیل اثرات مدری آن که موجب افزایش دفع پتاسیم میشود منع مصرف دارد و با توجه به مقادیر زیاد سیلیکای معدنی و سمیت گزارش شده از جویدن ساقه های این گیاه، مصرف آن در کودکان مجاز نیست. همچنین مصرف طولانی مدت گیاه دم اسبی به شکل پودر، با توجه به مقادیر زیاد سیلیکای معدنی در آن و فعالیت تیامیناز این گیاه ممنوع است.
- مصرف این گیاه به خانم های باردار و شیرده توصیه نمیشود.
- مصرف این گیاه نباید بیش از چهار هفته ی متوالی باشد.
- استفاده ی خارجی آن روی پوست نیز نباید بیش از شش هفته باشد.
- اگر با مصرف گیاه دم اسبی دچار علائم غیرعادی شدید، خیلی سریع مصرف آن را قطع کنید.
- اگر از مشکل خاصی رنج میبرید، قبل از شروع مصرف حتما با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید.