زرشک کوهی

زرشک                      barberry

نام علمی : berberis vulgaris

زرشک درختچه ای است دارای ساقه ای خاردار که ارتفاع آن تا 4 متر نیز میرسد. چوب این درخت قهو ه ای، قرمز و یا زردرنگ است. برگهای آن بیضی شکل با دندانه های اره ای و گلهای آنخوشه ای و زردرنگ است

شاخه های زرشک تیغ زیادی درد. میوه زرشک قرمز رنگ، گوشتی بیضوی شکل و دارای طعمی ترش است

قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه، پوست رشه و ساقه، برگ گل و میوه آن است.

در تمام قسمت های این گیاه آلکالوئیدهای بربرین Berberine، اکسیاکانتین Oxyaconthine، بربامین Berbamine وجود دارد. مقدر آلکالوئید در پوست ریشه زرشک بیشتر از قسمت های دیگر این گیاه است.

میوه زرشک دارای حدود 4% مواد قندی، 65 اسید مالیک و اسید تارتاریک و مقدایر صمغ است.

زرشک گونه های مختلف درد که مهم تر از همه آنها دو نوع است که یکی بنام زرشک بی هسته و دیگری زرشک با هسته (دارای دو هسته) است.

خواص طبی زرشک

زرشک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است میوه زرشک خواص زیر را درد:

1)قابض است

2)تقویت کننده قلب و کبد است

3)بواسیر خونی را درمان می‌کند

4)خونریزی را برطرف می‌کند

5)برای برطرف کردن بیماریهای کبدی مفید است

6)صفرا بر است

7)دم کرده زرشک را برای برطرف کردن ناراحتی های دهان غرغره کنید.

خواص ریشه و پوست ساقه

1)صفرا بر و مسهل است

2)کبد را پاک و تقویت می‌کند

3)اعمال دستگاه گوارش را منظم می‌کند

4)وء هاضمه را از بین می‌برد

5)بی اشتهایی را برطرف می‌کند

6)برای رفع یبوست مفید است

7)در درمان یرقان و زردی موثر است

8)نقرس و رماتیسم را برطرف می‌کند

9)خانم هائیکه بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند باید برای برطرف کردن آن از ریشه و ساقه زرشک استفاده کنند.

10)آنهائیکه مبتلا به ورم طحال هستند می‌توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.

11)واریس را درمان می‌کند.

12)برای معالجه بواسیر نافع است.

13)برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.

14)فشار خون را پائین می‌آورد

15)برای شست وش وی چشم می‌توانید از جوشانده ریشه و ساقه و زرشک استفاده کنید.

خواص برگ زرشک

1-آب آوردگی بدن را برطرف می‌کند.

2-اسهال های مزمن را درمان می‌کند.

3-برگ زرشک دری مقدر زیادی ویتامین C است بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت اثر مفید درد.

4-جویدن برگ زرشک باعث محک شدن لثه و دندان می‌شود.

5-درموقع آنژین و گلو درد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

جوشانده زرشک : مقدر 20-10 گرم پوست ریشه یا ساقه و یا میوه زرشک را در یک لیتر آب ریخته و آنرا بجوش بیاورید سپس آنرا از روی اجاق برداشته بگذارید برای مدت 10 دقیقه بماند. این جوشانده را صاف کرده و با شکر یا عسل شیرین کنید. مقدر مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بین غذاهاست.

تنطور زرشک : این تنطور را می‌توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریدری کنید. مقدر مصرف آن 20-10 قطره سه بار در روز است.

دم کرده زرشک : مقدر 40 گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید مدت 10 دقیقه بماند سپس آنرا با شکر یا عسل مخلوط کنید. مقدر مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بین غذاهاست.

مصرف مقدر زیاد زرشک و یا ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست زیرا رحم را تحریک می‌کند و ممکن است باعث سقط جنین شود.