زنیان

زنیان گیاهی از تیره چتریان، بوته‌ای، علفی، یک‌ساله و بدون کرک به ارتفاع 30 تا 90 سانتی‌متر و پر شاخ و برگ است. زنیان میوه نوعی گیاه است که به فارسی «زنیان» و گیاه آن در کتب طب سنتی با نامهای "انیسون بری" و "کمون حبشی" نامیده شده است. زنیان به حالت خودرو در هند، ایران و مصر می‌روید. مهمترین مناطق رویش این گیاه در ایران، سیستان و بلوچستان، آذربایجان، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان است. قسمت مورد استفاده این گیاه میوه آن بوده که دارای مقدار زیادی تیمول است.

از خواص زنیان علاوه بر کاربرد آن در آشپزی به عنوان ادویه، خاصیت دارویی و نگه دارنده مواد غذایی بودن آن است، همچنین در تهیه پودر کاری، ترشیجات، بیسکویت و مواد خوراکی از آن استفاده می‌شود. از رایحه میوه گیاه زنیان در دهان‌شویه‌ها و خمیر دندان‌ها استفاده می‌شود. یکی دیگر از خواص زنیان به عنوان ضد کرم و ضد حشره است.

خواص زنیان (خواص درمانی و طبیعت)

طبیعت گیاه زنیان گرم و خشک است.

خواص دارویی زنیان به طور خلاصه عبارتند از:

• دانه زنیان خاصیت میکروب کشی دارد و بر روی بعضی میکروبها مانند سالمونلا تیفوزا، میکروسپوریوم پیوژنز و اشرشیاکلی اثر دارد.
• زنیان از نظر خواص ضد اسپاسم، مقوی، محرک و بادشکن است.
• زنیان برای درمان بیماری‌های معده، کبد، ناراحتی گلو، سرفه و روماتیسم تجویز می‌شود.
• از زنیان به عنوان ضد اسپاسم، درمان امراض ریه، ضد سرماخوردگی، ضد تب و ضد یبوست استفاده می‌شود.
• زنیان بیماری پیسی را درمان می‌کند.
• عرق زنیان یکی از عرقیات گرم و موثر در هضم غذا و مفید برای سینوزیت و عوارض تنگی نفس و آسم است.
• از خواص زنیان معالجه سوء‌هاضمه‌هایی است که ناشی از ضعف و کمی نیرو است.

مضرات زنیان

افراد گرم مزاج نباید از زنیان استفاده کنند و در صورت لزوم به مقدار کم و همراه با گیاهان دارویی سرد میل شود.

طرز استفاده و مقدار مصرف زنیان

از میوه گیاه زنیان به شکل پودر، عصاره خشک، تنتور (عصاره مایع) استفاده می‌شود.

روزانه 3 تا 6 گرم از دانه‌های پودر شده زنیان را به روشهای مختلف یا همراه با غذا می‌توان مصرف کرد. علیرغم ریز بودن دانه‌ها، برای تاثیر بیشتر لازم است تا آن را آسیاب و پودر کنید.

عصاره خشک: از عصاره خشک دانه‌های زنیان می‌توان روزانه 125 میلی‌گرم مصرف کرد.

تنتور یا عصاره مایع: از این عصاره می‌توان روزانه تا 6 میلی‌متر مصرف کرد.

به طور کلی برای استفاده از خواص زنیان، بعد از هر وعده غذایی ظهر و شب، نصف استکان از آن را همراه با نصف استکان آب میل کنید تا هضم غذا را آسان و از نفخ و ترشی معده جلوگیری کند.