سنبل الطیب

استفاده از گیاهان دارویی بدون مشورت با پزشک و کارشناسان طب سنتی موجب خسران و زیان فراوان است. خواهشمند است مصرف این گیاه و سایر گیاهان دارویی را برای حفظ سلامتی و جلوگیری از ایجاد بیماری های مختلف  به صورت خود سرانه انجام ندهید .مطالب زیر صرفا جهت اطلاع و آگاهی  است و به هیچ عنوان توصیه پزشکی، درمانی نمی‌گردد. تعیین نوع گیاه، دوز مصرفی و.... با توجه به بیماری و نیازکاربران عزیز به عهده پزشکان، متخصصین و کارشناسان طب سنتی است. لذا این شرکت در قبال عوارض ناشی از مصرف بدون نسخه مسئولیتی در رابطه سلامتی آن عزیزان ندارد

سنبل الطیب

نام دیگر : علف گربه

نام علمی : Valerianna officinalisL

نام عمومی : Valerian

نام انگلیسی : Valerian

نام عربی : حشیشه القطه

نام خانواده : سنبل الطیب

سیکل زندگی : چند ساله
* ماندگاری اقتصادی : 2 سال
* روشهای تکثیر : بذر، تقسیم بوته
* اندام مورد استفاده : ریشه
* تاریخ برداشت : پاییز
* فواصل کاشت : 50×25 سانتيمتر
* تاریخ گلدهی : اوایل خرداد ماه
* ارتفاع تقریبی گیاه : ارتفاع 150 ـ 60 سانتيمتر (برحسب منطقه)

سنبل الطیب گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن به طور عمودی تا ارتفاع دو متر بالا می‌رود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل های کم درخت، در حاشیه جویبارها و گودال ها در بیشتر مناطق آسیا و ایران می‌روید.

سنبل الطیب دارای بویی مطبوع است و گربه بوی این گیاه را از فاصل دور تشخیص داده به طرف آن می‌رود و در اطراف آن به جست و خیز می‌پردازد و از بوی آن مست می‌شود. گلهای سنبل الطیب برنگ سفید یا صورتی و به صورت خوشه ای است.

قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از سه سال عمر دارد استفاده می‌شود. سنبل الطیب پس از خشک شدن برنگ قهوه ای در می‌آید. طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می‌شود.

● ترکیبات شیمیایی

ریشه سنبل الطیب حاوی ۱ درصد اسانس است. این اسانس درریشه تازه بیشتر است و به تدریج که ریشه خشک می‌شود مقدار اسانس آن کاهش یافته ولی بوی آن قوی تر می‌شود. اسانس تازه برنگ سبز مایل به زرد است ولی در اثر ماندن غلیظ می‌شود. آثار دارویی ریشه تازه آن سه برابر خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم خشک شود و در حرارت بالا تمام اثر دارویی آن از بین می‌رود.

کاربرد درمانی:

ریشه سنبل الطیب از نظرطب قدیم ایران گرم و خشک است خواص مهم آن به شرح زیر است.

اثر ضد تشنج دارد، در رفع ناراحتی های عصبی و هیستری مفید است،ضد اسپاسم و آرام بخش است، تب بر است، بیخوابی را درمان می‌کند، ضد کرم معده و روده است، ضد هیجان است، میگرن را برطرف می‌کند، برای برطرف کردن دلهره، تشویش و نگرانی مفید است، در درمان بیماری مالیخولیا اثر مفید دارد، در برطرف کردن درد سیاتیک موثر است، سکسکه مداوم را از بین می‌برد، درد سینه را برطرف می‌کند، استفراغ را برطرف می‌کند، در معالجه مرض قند موثر است، گرد سنبل الطیب را روی زخم ها بپاشید التیام یابند.

عصاره این گیاه همانند بنزودیازپین ها از طریق رسپتورهای گابا عمل می‌نماید و دارای اثرات مشابه دارو های بنزودیازپینی است .از این رو مصرف این گیاه سبب تشدید آثار دارو های بنزدویازپینی می‌شود. از اینرو مصرف این گیاه و مشتقات آن جهت علائیم سندروم محرومیت بنزودیازپینی ها وترک وابستگی به این گونه داروها مانند اوپیو ئید ها تحت نظر پزشک توصیه می‌شود
. لذا با مشورت پزشک و تشخیص وی مصرف دم نوش ترکییبات سنبل الطیب با علف چای در امر بی خوابی موثرا ست

طریقه مصرف:

۱) گرد سنبل الطیب: ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در حرارت ۴۰ درجه خشک کنید. سپس آنرا آسیاب کنید و از الک ریز در کنید. گرد آن به عنوان ضد تشنج به کار می‌رود. مقدار مصرف آن ۵-۱۰ گرم در روز است.

۲) مخلوط سنبل الطیب: ۴ گرم گرد ریشه سنبل الطیب را با ۴ گرم رازیانه و ۴ گرم قند سائیده و مخلوط کنید،این مخلوط را چهار قسمت کرده و در طول روز به فواصل مساوی بخورید.

۳) تنتور والریان: ۱۰۰ گرم ریشه سنبل الطیب را خرد کرده و در نیم لیتر الکل طبی ۶۰ درجه بریزید و بگذارید بماند. هر روز چند بار آن را بهم بزنید و پس از ۱۵ روز آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگهداری کنید .مقدار مصرف آن ۱۰-۳۰ قطره است

عوارض جانبی احتمالی سنبل الطیب:

*اگرچه ریشه سنبل الطیب معمولا امن در نظر گرفته می‌شود اما عوارض جانبی همچون سردرد، سرگیجه یا درد شکمی ممکن است رخ دهد. برخی از اوقات افراد ممکن است به سنبل الطیب واکنش نشان دهند.

*بیشتر مطالعات تاثیر اسیب رسانی در مورد این گیاه بر روی باروری و توسعه جنین نشان نداده اند. با اینحال بهتر است قبل از مصرف هر نوع گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.

برای بیشتر افراد، ریشه سنبل الطیب به نظر باعث ایجاد وابستگی نمی‌شود. همچنین ترک *این گیاه نیاز به زحمت زیادی ندارد. با اینحال در برخی از افراد ممکن است نشانه های وابستگی وجود داشته باشد.

*اگر می‌خواهید بعد از مدت طولانی مصرف این گیاه را متوقف کنید، بهتر است اینکار را به تدریج انجام دهید. از آن جایی که سنبل الطیب باعث خواب آلودگی می‌شود آن را قبل از رانندگی، کار کردن با دستگاه های سنگین یا فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری داری مصرف نکنید.

*اگر بیماری کبدی دارید از مصرف این گیاه خودداری کنید. ریشه سنبل الطیب می‌تواند اثر سایر مکمل های خواب را افزایش دهد. به همین خاطر توصیه می‌شود این گیاه را به همراه سایر مکمل های خواب مصرف نکنید.

*همچنین این گیاه نباید با عوامل کاهش دهنده فعالیت بدنی همچون الکل یا بنزودیازپین مصرف شود. سنبل الطیب می‌تواند با برخی از داروهای تجویزی تداخل ایجاد نماید و اثر‌ آنها را افزایش دهد. قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنید.

*بیمارانیکه قصد انجام عمل جراحی را دارند بهتر است قبل از عمل جراحی از مصرف خود سرانه سنبل الطیب و مشتقات آن و سایر دارو های سداتیو و خواب آور پرهیز نمایند

ترکیب علف چای و سنبل الطیب داروی خواب آور تا حد دیازپام کارآیی دارد