گل رازقی (نام علمی: Jasminum sambac)
یاس عربی یا گل رازقی گیاهی بالارونده که بیشتر در جنوب و جنوب غرب آسیا و در کشورهایی مانند فیلیپین، هند، میانمار، سری لانکا یافت میشود. واژهٔ یاسمین ریشهٔ عربی یا فارسی دارد. این گیاه دارای برگهای نسبتاً بریدگیدار و خوشههایی از گلهای بسیار معطر و کوچک سفید رنگ، به همراه غنچه و شکوفههایی صورتی رنگ است. یاس رازقی گیاهی نیمه دائم سبز است که بر اثر پیچیدن خود را حمایت کرده و بالا میکشد. به مکانی با آفتاب کامل و خاکی کاملاً قوی و با زهکشی خوب نیاز دارد. این گیاه بسیار قوی و سریع الرشد بوده و بعد از هر دوره گلدهی باید هرس شود. با روشهای مختلفی چون قلمه و خوابانیدن شاخه میتوان رازقی را تکثیر کرد.
ترکیبات شیمیایی
در گلهای رازقی اسانس بسیار معطّری یافت میشود. اسانس رازقی دارای فورمیک اسید، بنزوئیک اسید و استیک اسید است و به علاوه دارای آنترانیل اسید- متیل استر، سسکیترپن و سسکیترپن الکل است کاریونه و کیمورا
استوارت معتقد است که اسانس یاسمن که از گلهای یاسمن سفید و یاسمن چمپا و گل رازقی گرفته میشود، دارای خواص دارویی مشابهی هستند.
خواص:
دمنوش این گیاه تأثیر آن در کاهش وزن است. این دمنوش غنی از آنتی اکسیدان و کافئین به ویژه «EGCG» است که در کاهش وزن بسیار موثر است.
کنترل کننده کلسترول است. چربی های مضر تری گلیسرید، اسید چرب و لیپوپروتئین ها با مصرف این دمنوش کاهش مییابد، در نتیجه احتمال خطر بروز بیماری قلبی نیز کاهش پیدا میکند.
میزان قند و گلوکز خون را در بدن تنظیم میکند و در نتیجه مانع از بروز دیابت میشود.
آنتی اکسیدان آن برای پوست مفید است و از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت میکند. در نتیجه میزان آسیب رسانی به پوست کاهش مییابد و روند
- از ریشه رازقی به عنوان قاعدهآور به مقدار کم تجویز میشود،
-چون سمّی است. گلهای آن خاصیت بند آوردن شیر دارد و برای این کار گلهای آن را بدون اینکه مرطوب کنند، روی پستان زنانی که به علل مختلفی از جمله وجود آبسههای تهدیدکننده نمیخواهند شیر ترشح شود، میگذارند و با این کار ترشح شیر قطع میشود
-برگهای خشک آن را نیز در آب خیس کرده و لهشده آن را مانند ضماد روی زخمهای دردناک میگذارند، بسیار مفید است
-گلهای آن را با چای مخلوط میکنند و به این ترتیب به چای عطر دلپذیری میدهد
- تنطور ریشه بسیار سمّی رازقی یک مسکّن خیلی قوی و بیحسکننده و دارای خاصیت ضد عفونی و التیام زخم است
- بیمارانی که میبایست تحت عمل جراحی قرار گیرند به مقدار مجاز میدادند تا بی حس شود
-برای تحلیل ورم و التهاب روی مژهها میاندازند
-از گلهای آن مخلوط با اجزاء دیگر محلولی درست میکنند و برای آرام کردن خارش شدید تبهای تاولی به روی مواضع میمالند.
- به علاوه از لهشده برگها برای رفع ناراحتیهای پوست و التیام زخم به شکل ضماد میاندازند
- از جوشانده آن به عنوان تببر تجویز میشود
-ریشه تازه آن را برای معالجه بیماریهای آمیزشی میخورند.
- قسمتهای گیاه به عنوان مبرّد و خنککننده برای کاهش تب مصرف میکنند