آویشن گیاهی است علفی، دارای شاخههای زیاد و چوبی به ارتفاع 40-80 سانتی متر که در نواحی کوهستانی در بین تخته سنگ و به ویژه در جنوب و مرکز ایران، افغانستان، پاکستان میروید.
ساقههای آویشن پوشیده از کرک و برگهای کوچک به طول 3-12 میلیمتر است. برگهای آن کوچک، دایره ای یا قائده گرد، نوکدار وچرخه های گل دسته ای گروهی انبوه یا سنبله ای شکل بدون پایک، بر روی ساقه قرار دارند. این برگها به رنگ خاکستری روشن و گلهای سفید رنگ و با بوی بسیار نافذ است و دارای دم برگهای کوچکی نیز است.
گلها کوچک، گلی رنگ و یا سفید و به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار گرفتهاند.
قسمت مورد استفادهی گیاه، گل و به ویژه برگهای آن است. این گیاه، به طور محدود و برای تهیهی داروها، در ایران کشت میگردد.
Pliny آن را به عنوان پادزهر نیش مار و سم جانوران دریایی و همچنین درمان سردرد توصیه میکند.
رومیان نیز آویشن را میسوزاندند زیرا باور داشتند که دود آن عقرب را دور میکند.
ترکیبات مهم:مهمترین ترکیب گیاه، اسانس آن است که به میزان 5/2- 1 درصد در برگهای آن وجود دارد. مهمترین مواد اسانس شامل فنولین، تیمول و کارواکرول که به ترتیب از 70 – 30 درصد اسانس را تشکیل میدهد
ترکیبات دیگر شامل لینالول، سیمن، تیمن و آلفا پی نن هستند. این ترکیبات و درصد آنها به شرایط محل کشت، زمان برداشت و سایر شرایط جغرافیایی، بستگی دارد.
خواص و مضرات آویشنآویشن حاوی ترکیبات تلخ مزهای است که میتواند به هضم غذا کمک کند
آویشن برای مقابله با برونشیت، آنژین، سینوزیت و گریپ :
آویشن برای مقابله با عفونتهای مجاری تنفسی فوقالعاده است. این گیاه شگفت انگیز باعث تعریق بیشتر میشود و همین امر تب را کاهش میدهد. آویشن با سرماخوردگی مقابله کرده و ضد اسپاسم است برای همین سرفه را از بین میبرد.
نتایج پژوهشها نشان میدهد که مصرف شربت آویشن باعث کاهش دوره و شدت علائم برونشیت شده و ضد سرفه است.
روش مصرف :
برای مقابله با سرفه یک مشت آویشن تازه یا خشک را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 20 تا 25 دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و با عسل شیرین کنید. هر دو ساعت یک بار یک فنجان از این جوشانده میل کنید. توجه داشته باشید که این دورهی درمانی را نباید بیش از 3 هفته دنبال کنید.
یک قطره افشرهی خوراکی آویشن را در یک پیاله آب گرم (نه جوش) بچکانید. حولهای روی سرتان انداخته و بخور بگیرید. میتوانید از برگهای خشک آویشن نیز بخور درست کنید. برای این کار یک قاشق غذاخوری آویشن خشک را در یک لیوان آب سرد به مدت یک ساعت بخیسانید و سپس با شعلهی کم آن را داغ کنید. بعد بخور بگیرید. توجه داشته باشید اگر علائم سرماخوردگی، برونشیت و غیره برطرف نشد حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تقویت کنندگی
آویشن خاصیت تقویتکنندگی دارد. برای همین توصیه میکنیم اگر دچار خستگی، ضعف، کاهش قوای بدن، کم خونی و افسردگی شدهاید به سراغ آویشن بروید.
روش استفاده :
در 150 میلی لیتر آب جوش یک قاشق چایخوری کوچک آویشن بریزید. در ظرف را بگذارید و اجازه دهید به مدت 10 تا 15 دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کرده و روزانه دو فنجان از این جوشانده میل کنید.
از این گذشته میتوانید در حمام نیز از خواص این گیاه استفاده کنید. برای این کار 60 گرم آویشن را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید بجوشد. در ظرف را بگذارید و زیر شعله را کم کنید و بگذارید به مدت 15 تا 20 دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کرده و در آب وان بریزید. 15 دقیقه در وان آب دراز بکشید تا خستگیتان از بین برود.
توجه داشته باشید که حمام آویشن برای تسکین دردهای روماتیسم هم مفید است.
آویشن برای مقابله با عفونتهای مجاری تنفسی فوقالعاده است
آویشن برای تسکین گلودرد :
آویشن برای کاهش التهاب گلوی ناشی از لارنژیت یک درمان موثر محسوب می شود.
روش مصرف :
غرغره کردن با محلول آویشن التهاب گلو را کاهش میدهد. برای این کار 5 گرم برگ خته میشود شک آویشن را در 100 سیسی آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه بجوشانید. دهانتان را با این محلول شستشو دهید. این دوره را بیش از 3 هفته دنبال نکنید. در صورت برطرف نشدن علائم بیماری به پزشک مراجعه کنید.
مضرات آویشن :
توجه داشته باشید که در مورد گیاهان و داروهای گیاهی نیز همیشه مورد منع مصرف وجود دارد. مصرف آویشن برای افراد آلرژیک مورد منع مصرف دارد. از این گذشته زنان باردار، شیرده و کودکان نیز نباید از افشرهی خوراکی آویشن استفاده کنند.
آویش تسکین دهنده درد مفاصل ( آرتری ماتوئیت ) و در بعضی موارد نیز ضد اسهال و ضد کرم ( میکروبی ) بکار گرفته میشود