عنبر اشهب

عنبر ماده ای مومی است که از نهنگ عنبر به دست می‌آید. در گذشته بیشتر در عطرسازی به کار می‌رفت.

عنبر در دستگاه گوارش نهنگ عنبر ساخته می‌شود و از راه مخرج یا دهان این جانور دفع می‌شود. قطعه های عنبر دفع شده روی آب دریا یا در ساحل به دست می‌آید.

Ambergris

اختلاف است بعضی گویند موم نوعی از نحل است که در جزایری که در میان دریا واقع است بر جبال و اشجار آن نوع نحلی خانه ساخته عسل در آن جمع می‌کند و در موسم بهار و باد و باران از شدت آن خانه های‌ آنها جدا گشته در دریا می‌رود و عسل آن به مرور زایل می‌گردد و موم خالص آن از تابش آفتاب و لطمات امواج در هم نشسته پرده پرده و مدور و غیر آن می‌گردد و به ساحل دریا می‌آید و مردم آن را بر می‌دارند و آن را شمامه(بوی خوش که از چیزی برآید) می‌نامند. تازه آن با حلاوت و نرم مانند خمیر شیرین بسیار خوش بو است و حیوانات بحری آن را بسیار دوست دارند و چون آن را دیدند به زودی می‌بلعند و در شکم‌ آنها انهضام نیافته‌ آنها را می‌کشد. عنبر را انواع است از: اشهب، خشخاشی و فستقی و انواع بد آن: مبلوع، بلعی، صفایحی و تخته ای.
طبیعت آن در دوم گرم و در اول خشک و در اول گرم و در دوم خشک نیز گفته اند.

در امراض شبیه فلج و لقوه و رعشه و کزاز و سستی عضلانی و سردردهای سرد و شقیقه و جنون و آبریزش های مزمن و دردهای گوش وحل کنندگی بادهای مفاصل و امراض بینی و سینه و سرفه مزمن و آسم و زخم شش و ضعف قلب و خفقان و غش و ضعف معده و کبد و استسقاء و یرقان مفید و دردهای معده و طحال و کلیه مثانه را رفع می‌نماید نفخ معدی و امعاء و دردهای مفاصل و اعصاب را به صورت های شربت و یا انفیه و یا روغن مالی و یا به صورت بخور برطرف می‌کند. مداومت در مصرف آن با ماءالعسل برای تقویت مجدد جسم،خوردن آن سه روز پی در پی به میزان یک درم(5/3گرم) دردهای فم المعده مزمن را به کلی معالج است. در رفع وبا و سمموم بخور آن مصلح هوای وبائی و فراری دادن حشرات می‌شود و استشمام آن قوی الأثر است. از مضار آن غلیان خون و رقت آن را باید نام برد. در گرم مزاجان مصلح آن کافور و میوه های سرد و تر است
انفیه شدید آن با روغن های گرم برای دفع امراض سرد دماغی و باز کردن گرفتگی های مجاری تجویز شده است. حمول آن با یک قطعه پنبه برای رفع بیرون روی زیاده از حد و ضعف معده تجویز شده و بعضی از اطباء آن را برای امعاء مضر می‌دانند که مصلح آن صمغ عربی است و ضفیف کننده روح کبدی است که مصلح آن داروهای سرد مانند طباشیر و گشنیز است